Ιφιγένεια Βαμβακίδου: «Η νέα γενιά να έχει μάτια και αυτιά ανοικτά και να διασταυρώνει τα ιστορικά γεγονότα»

Τηλεφωνική συζήτηση με την Ιφιγένεια Βαμβακίδου, Καθηγήτρια Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας και Πολιτισμού, της Σχολής Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας είχε ο δημοσιογράφος Αλέκος Χατζηκώστας στην εκπομπή «Λόγια σταράτα» στο ΡΑΔΙΟ-ΑΙΧΜΗ την Τετάρτη 24/3.

Ξεκινώντας αναφέρθηκε στο πώς χρειάζεται να αντιμετωπίζει κανείς την ιστορία σημειώνοντας:«Η επιστήμη της ιστορίας διαθέτει ένα σύστημα συμβόλων συνδεδεμένων με την εθνική γλώσσα και κάθε ιστορικός μιλά με τις λέξεις της χώρας του. Το λεξιλόγιο στην ιστορία αντλείται από το ίδιο το αντικείμενο που είναι ήδη φθαρμένο και παραποιημένο. Στην ιστορική έρευνα ως συστηματικό και αντικειμενικό εντοπισμό των μαρτυριών για τη θεμελίωση των γεγονότων του παρελθόντος αναζητούμε αναφορές και ντοκουμέντα, επαρκή στοιχεία για την πράξη της αναδόμησης. Ο ιστορικός της σύγχρονης εποχής, αντιμετωπίζει συχνά το πρόβλημα επιλογής από ένα τεράστιο άμεσο και έμμεσο υλικό: με βάση το βαθμό σημαντικότητας που πρέπει να αποδοθεί στα δεδομένα και την έκταση στην οποία ένα συγκεκριμένο στοιχείο μπορεί να θεωρηθεί τυπικό για το όλον, οδηγείται στην επιτυχή διεξαγωγή της έρευνας.´ Η ιστορική γνώση πηγάζει από πλήθος εστιών, ως θεσμοθετημένη ιστορία, αλλά και ως αντι-ιστορία, ως ατομική και συλλογική μνήμη, όπου αναμειγνύονται βεβαιότητες και ψευδαισθήσεις. Όπως γράφει ο Ferro -η εικόνα που έχουμε για τους άλλους ή/και για εμάς εξαρτάται από την ιστορία που μας αφηγήθηκαν από παιδιά» και στο πεδίο αυτό αναζητούμε τη λειτουργία της ιστορίας στην ΤΑΞΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΦΥΛΗ κοινωνία που αλλάζει. Το ερώτημα που προκύπτει είναι εάν μεταβάλλονται παράλληλα με την αλλαγή της κοινωνίας και οι εικόνες για το παρελθόν, διότι σήμερα η «συλλογική μνήμη και η επίσημη ιστορία αναμετριούνται για κάθε έθνος .»

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο πλήθος πηγών και ιστορικών αρχείων που έχουν ανοίξει από διάφορες χώρες (π.χ Τουρκία, Σερβία, Βουλγαρία) και αφορούν την επανάσταση του ’21, γεγονός που βοηθά στη καλύτερη ανάγνωσή της. Όσον αφορά το χαρακτήρα της επανάστασης σημείωσε ότι αυτή ήταν «ευρωπαϊκή, εθνική, αστική επανάσταση, ένα αντίγραφο της Γαλλικής με Βαλκανική γείωση». Σε σχέση με τους διάφορους «εθνικούς μύθους» που καλλιεργούνται από τα σχολικά εγχειρίδια υποστήριξε ότι «η πραγματική ιστορία δεν ταυτίζεται μ’αυτά» και κάλεσε τη νέα γενιά «να έχει μάτια και αυτιά ανοικτά και να διασταυρώνει τα ιστορικά γεγονότα». Επίσης παρουσίασε την επανάσταση του ’21 ως «κομμάτι των πολλαπλών επαναστάσεων του 19ου αιώνα», ενώ αναφορικά με τον «ξένο παράγοντα» στάθηκε στο ρόλο των εξωτερικών δανείων, του φιλελληνισμού, του εγκυκλοπαιδισμού, της Γαλλικής Επανάστασης, αλλά και τον ρόλο του εμπορίου σ’αυτήν και έκλεισε αναφερόμενοι στα οφέλη της Αγγλίας. Απαντώντας σε ερώτηση για την Επιτροπή για τον γιορτασμό των 200 χρόνων σημείωσε ότι «είναι μία αντιγραφή της αντίστοιχης Γαλλικής Επιτροπής για το 1989» ενώ άσκησε και κριτική σχετικά με το ιδεολογικό περιεχόμενο των όσων προτάσσει. Πάντως τόνισε ότι η όλη υπόθεση των 200 χρόνων έχει ως όφελος την παραπέρα προώθηση της ιστορικής έρευνας.

Απαντώντας σχετικά με το θέμα «Φύλο και Ιστορία, οι Γυναίκες στην Επανάσταση του ‘21» που επρόκειτο να αναπτύξει σε σχετική διαδικτυακή εκδήλωση του Δήμου Βέροιας υπογράμμισε ότι με μια Μαντώ και μία Μπουμπούλινα δεν σωζόμαστε… Στόχος είναι η ανάδειξη των γυναικών ως ιστορικά υποκείμενα. Η ανάδειξη της ενεργητικής ιστορικής προσφορά τους στην Επανάσταση και στην Αντίσταση» Τέλος απαντώντας στα περί «εθνικής ομοψυχίας» τόνισε ότι «ούτε οι Έλληνες, ούτε οι Γάλλοι, ούτε οι Ιταλοί ήταν μαζί. Υπήρχαν συγκρουόμενα ταξικά συμφέροντα και εκεί βασίζονται οι πολλαπλές έριδες που εμφανίστηκαν στην πορεία της όπως συνέβηκε και στις άλλες αστικές επαναστάσεις».

(Η Ιφιγένεια Βαμβακίδου από τα Άβδηρα Ξάνθης, με σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, μεταπτυχιακό δίπλωμα από το Τμήμα Φιλοσοφίας της Σχολής και διδάκτωρ από την Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ, έχει εκδόσει (5) βιβλία για την τοπική ιστορία της Θράκης και για μελέτες περίπτωσης της δυτικής Μακεδονίας, έχει επιμεληθεί είκοσι (20) βιβλία ιστορικών, φεμινιστικών και πολιτισμικών σπουδών, έχει δημοσιεύσει περίπου (200) άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και Πρακτικά Συνεδρίων με θεματικές ιστορικού και πολιτισμικού προσανατολισμού και έμφαση στην ετερότητα, στην ιδιότητα του πολίτη και στα μεθοδολογικά εργαλεία των κοινωνικών σπουδών.)

Σχόλια

• Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό το άρθρο.

Δεν σας επιτρέπεται η υποβολή σχολίων. Παρακαλούμε συνδεθείτε.

Προηγούμενο άρθρο

Ισοζύγιο...

Επόμενο άρθρο

ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΟΥ 1821