Την περασμένη βδομάδα έγινε γνωστό ότι ένας ακόμα δήμος, ο δήμος Αχαρνών μπαίνει σε καθεστώς «οικονομικής εξυγίανσης». Αυτό προέκυψε μετά την αδυναμία του δήμου να συντάξει ισοσκελισμένο προϋπολογισμό για το 2016, λόγω του ταμειακού ελλείμματος, ύψους 10,27 εκατομμυρίων ευρώ. «Στη σειρά», για να πουν σε αυτό το δήθεν πρόγραμμα εξυγίανσης, περιμένουν πολλοί ακόμα δήμοι που έχουν ακριβώς το ίδιο πρόβλημα. Τι σημαίνει όμως να μπαίνει ένας δήμος σε ένα τέτοιο πρόγραμμα, όταν αντιμετωπίζει την αδυναμία είτε να συντάξει προϋπολογισμό είτε να έχει έλλειμμα είτε να υπερβαίνει σε έξοδα τις προβλέψεις που έχει κάνει στον προϋπολογισμό του; Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά:
Από το πρώτο κιόλας μνημόνιο ένα από τα μέτρα που είχαν ψηφιστεί ήταν το «Πρόγραμμα Οικονομικής Εξυγίανσης» των ΟΤΑ. Πρόβλεψη που είχε καταγραφεί μεν με κάποιον τρόπο στον «Καλλικράτη», όμως εξειδικεύτηκε στο πρώτο μνημόνιο, εμπλουτίστηκε στο δεύτερο, διατηρήθηκε στο τρίτο μνημόνιο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και υλοποιείται τώρα με γρήγορους ρυθμούς σε όποια περίπτωση προκύψει πως πρέπει να γίνει. Αυτό το πρόγραμμα, λοιπόν, παρουσιάστηκε το Μάη του 2011 (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ με υπουργό Εσωτερικών Ραγκούση). Το μεσοπρόθεσμο της ΝΔ τον Γενάρη του 2013 το εξειδίκευε ακόμα περισσότερο, ενώ με τροπολογία της κυβέρνησης ΝΔ - ΠΑΣΟΚ εντάχθηκαν και άλλες ρυθμίσεις σε αυτό. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, όχι μόνο το διατήρησε αλλά είναι προφανές ότι το θεωρεί βασικό εργαλείο για να υλοποιήσει την πολιτική των περικοπών δημόσιων δαπανών, τις περικοπές σε προσωπικό των δήμων και των περιφερειών, την ακόμα μεγαλύτερη εμπλοκή και προώθηση της επιχειρηματικής δράσης στην Τοπική Διοίκηση, την πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων υπηρεσιών. Και σε αυτήν την πολιτική είναι συνυπεύθυνοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες κι ας κάνουν τώρα ότι «κλαίνε με μαύρο δάκρυ» γι' αυτή την κατάσταση. Και έχουν ευθύνη διότι όχι μόνο ανέχτηκαν αυτές τις ρυθμίσεις, αλλά τις υλοποίησαν διεκδικώντας μάλιστα μεγαλύτερο μερίδιο και αρμοδιότητες στην υλοποίηση της αντιλαϊκής πολιτικής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο ΕΝΦΙΑ, που οι δήμαρχοι και οι περιφερειάρχες ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ το μόνο πρόβλημα που είχαν ήταν να έχουν μερίδιο από τις εισπράξεις αυτού του φόρου σε βάρος των λαϊκών νοικοκυριών...
Τι προβλέπει το «Πρόγραμμα»
Ας δούμε πιο αναλυτικά τι προβλέπει το λεγόμενο «Πρόγραμμα Οικονομικής Εξυγίανσης»: Σε αυτό μπαίνει ένας δήμος όταν διαπιστωθούν «δημοσιονομικές δυσλειτουργίες». Οι δήμοι, λοιπόν, που θα αποκλίνουν από τους στόχους του προϋπολογισμού τους μπαίνουν υποχρεωτικά στο πρόγραμμα το οποίο περιλαμβάνει:
-- Αμεση εφαρμογή σειράς μέτρων για τη διασφάλιση της είσπραξης των οφειλών προς τους ΟΤΑ. Πράγμα που σημαίνει ότι οι δήμοι μπορούν να προχωρούν ακόμα και σε κατασχέσεις για οφειλές.
-- Αναστολή προσλήψεων, επιβολή υποχρεωτικών μετατάξεων προσωπικού (σ.σ. έτσι κι αλλιώς μέχρι το τέλος του 2016 απαγορεύονται οι προσλήψεις σε όλους τους ΟΤΑ). Το συγκεκριμένο μέτρο ανοίγει το παράθυρο για παράδοση μιας σειράς υπηρεσιών σε ιδιώτες, σε επιχειρηματικούς ομίλους, αφού πλέον δεν θα μπορούν να τις λειτουργήσουν οι δήμοι με το προσωπικό που χρειάζεται.
-- Αύξηση των ιδίων εσόδων από φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές. Ετσι, η αύξηση των ανταποδοτικών τελών έρχεται με μαθηματική ακρίβεια, ενώ αναμένονται αυξήσεις στα τέλη για το νερό και την αποχέτευση.
-- Αύξηση του συντελεστή επιβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας σε ποσοστό μέχρι και τρία τοις χιλίοις. Αυτός ο φόρος, που εισπράττεται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, θα «φουσκώσει» ακόμα περισσότερο το ποσό που πληρώνει για ηλεκτρικό ρεύμα το κάθε εργατικό νοικοκυριό.
-- Αύξηση του συντελεστή επιβολής του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων και παρεπιδημούντων από 0,5% μέχρι και 2% και περιορισμός των δαπανών μόνο σε υποχρεώσεις μισθοδοσίας και λοιπές απολύτως ανελαστικές δαπάνες. Αυτό θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία μιας σειράς υπηρεσιών όπως παιδικοί σταθμοί, προγράμματα Πρόνοιας, αθλητικά και πολιτιστικά προγράμματα κ.ά.
-- Απαγόρευση κάθε έργου από τους ΟΤΑ και περιορισμό των δαπανών τους στις απολύτως ανελαστικές. Δηλαδή, για παράδειγμα, εάν ένας δήμος έχει ανάγκη και πρέπει να προχωρήσει σε χρηματοδότηση και κατασκευή ενός παιδικού σταθμού ή ενός σχολείου, δεν θα μπορεί να το κάνει. Επιπλέον, αυτό μπορεί να αποτελέσει ένα καλό πρόσχημα ώστε ιδιώτες επιχειρηματίες να αναλάβουν την κατασκευή και λειτουργία έργων υποδομής που είναι απαραίτητα για το λαό.
Με δεδομένο ότι η πλειοψηφία των δήμων είτε είναι υπερχρεωμένοι είτε δεν μπορούν να τηρήσουν τους προϋπολογισμούς τους εξαιτίας των δραστικών περικοπών των πόρων από τον κρατικό προϋπολογισμό, σημαίνει ότι όλα αυτά είναι πολύ κοντά.
Είναι σαφές ότι το αντιλαϊκό οπλοστάσιο που έχει θεσπιστεί και συνεχίζει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ για τον απόλυτο έλεγχο της οικονομικής λειτουργίας των δήμων είναι τέτοιο, που επιδιώκει την απόλυτη συμμόρφωση των δήμων με τους δημοσιονομικούς στόχους της γενικής κυβέρνησης. Στην κατεύθυνση αυτή, θυμίζουμε τη θέσπιση του Ελεγκτή Νομιμότητας, ο οποίος προΐσταται της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας ΟΤΑ. Ο Ελεγκτής Νομιμότητας ασκεί τον έλεγχο της νομιμότητας των πράξεων των ΟΤΑ και τον πειθαρχικό έλεγχο των οργάνων τους. Κατευθύνει, συντονίζει και ελέγχει τη δράση των υπηρεσιών και των υπαλλήλων της αυτοτελούς υπηρεσίας. Και θυμίζουμε επίσης ότι η «κατάργηση του ελεγκτή νομιμότητας και του γενικού γραμματέα αποκεντρωμένης διοίκησης» ήταν σημαία του ΣΥΡΙΖΑ πριν τις εκλογές του Γενάρη του 2015...
Αξίζει να σημειώσουμε πως σε ό,τι αφορά τη σύνταξη των προϋπολογισμών των Δήμων και των Περιφερειών της χώρας, επιβάλλεται η σύνταξη ισοσκελισμένου ή πλεονασματικού προϋπολογισμού, με τον «μπαμπούλα» του καθεστώτος εξυγίανσης να μην αφήνει περιθώρια. Τα οικονομικά μεγέθη των δήμων παρακολουθεί η Επιτροπή Οικονομικής Ανασυγκρότησης των ΟΤΑ, η οποία μεριμνά για τον εξορθολογισμό της οικονομικής τους διαχείρισης και υποβάλλει εισηγήσεις σχετικά με τις δημοσιονομικές πολιτικές που μπορεί να ακολουθήσουν. Ολα αυτά συμβαίνουν μέσα σε ένα καθεστώς συνεχών περικοπών της κρατικής χρηματοδότησης προς τους δήμους, η οποία τα τελευταία χρόνια και συγκεκριμένα από το 2009 και μέχρι το 2013, φτάνει έως το 70%.
Κόβουν ακόμα και επιδόματα απόρων
Δεν πρέπει, τέλος, να ξεχνάμε ότι η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με εγκύκλιο που έχει ημερομηνία 22 Ιούλη προχωρά σε νέες περικοπές στις δαπάνες των δήμων. Πρόκειται για περικοπές που αφορούν δαπάνες Δήμων και Περιφερειών και πιο συγκεκριμένα: Δαπάνες υπερωριακής απασχόλησης του προσωπικού αλλά και δαπάνες όπως: βοηθήματα σε οικονομικά αδυνάτους, επιχορηγήσεις Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (περιλαμβάνονται Παιδικοί Σταθμοί, υπηρεσίες Υδρευσης και Αποχέτευσης), αλλά και επιχορηγήσεις σε αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους.
Πιο συγκεκριμένα, η εγκύκλιος την οποία υπογράφουν οι: υφυπουργός Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Γ. Μπαλάφας, και αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Γ. Χουλιαράκης, δίνονται οδηγίες προς Δήμους και Περιφέρειες σχετικά με το πώς θα καταρτίσουν τους προϋπολογισμούς τους για το 2017. Αυτές οι οδηγίες εξειδικεύουν παλαιότερη εγκύκλιο για την «Κατάρτιση Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης Οικονομικού Ετους 2017». Οι σχετικές εγκύκλιοι επισημαίνουν την «ανάγκη άσκησης περιοριστικής πολιτικής στις δαπάνες γενικότερα, με υποχρέωση συγκράτησης αυτών στα χαμηλότερα δυνατά επίπεδα». Και αναφέρουν τις κατηγορίες δαπανών στις οποίες πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα πρόβλεψης χαμηλότερου ύψους ποσών σε σχέση με το προηγούμενο οικονομικό έτος:
-- «Οι δαπάνες υπερωριακής απασχόλησης του προσωπικού, οι οποίες πρέπει να αποβλέπουν στην αντιμετώπιση των έκτακτων υπηρεσιακών αναγκών και να εγκρίνονται, αφού πρώτα εξαντληθούν όλα τα περιθώρια αξιοποίησής του εντός του ωραρίου εργασίας». Δηλαδή, οι εργαζόμενοι στις υπηρεσίες Δήμων και Περιφερειών θα πρέπει να δουλεύουν ασταμάτητα, ώστε να βγάζουν τη δουλειά στο πλαίσιο του ωραρίου τους, για να γλιτώνει την πληρωμή των υπερωριών το κράτος.
-- «Οι πάσης φύσεως προαιρετικές δαπάνες, όπως οι επιχορηγήσεις Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ), αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων, βοηθήματα σε οικονομικά αδυνάτους κ.λπ., πρέπει να περιορισθούν στις απολύτως αναγκαίες και επιβεβλημένες, κινούμενες στα υπό του νόμου προβλεπόμενα όρια και υπό τον περιορισμό της δυνατότητας χρηματοδότησης αυτών από τις αναμενόμενες εισπράξεις του δήμου».
Με αυτήν τη λογική, προχωρά η κυβέρνηση στο πλαίσιο της αντιλαϊκής πολιτικής που εφαρμόζει. Και για «κερασάκι», η εγκύκλιος προβλέπει ότι εάν θέλει ένας δήμος να παρέχει τέτοιες υπηρεσίες θα πρέπει αυτές να τις χρηματοδοτούν οι εισπράξεις του Δήμου. Δηλαδή, οι εισπράξεις από φόρους και τέλη που επιβάλλονται και πληρώνονται από τις εργατικές οικογένειες. (Αναδημοσίευση από τον ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ)