Ποιός ήταν ο Γκορμπατσόφ, τελευταίος πρόεδρος της ΕΣΣΔ

Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης. Το όνομα του συνδέθηκε με την πολιτική της περεστρόικα η οποία αποτέλεσε την τελευταία φάση της αντεπανάστασης, οδηγώντας στην ανατροπή του σοσιαλισμού και την διάλυση της ΕΣΣΔ.

Ο Γκορμπατσόφ γεννήθηκε το 1931 στο Πριβόλνογιε της περιοχής Κρασνογκβαρντέισκ, στην περιφέρεια Σταυρούπολης. Το 1946 άρχισε να εργάζεται ως οδηγός γεωργικών μηχανημάτων και την ίδια χρονιά έγινε μέλος της Κομσομόλ, της νεολαίας του ΚΚΣΕ.

Μέλος του ΚΚΣΕ έγινε το 1952 και το 1955 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Λομονόσοφ ενώ το 1957 έλαβε ειδικότητα οικομολόγου-γεωπόνου από το Ινστιτούτο Αγροτικής Οικονομίας της Σταυρούπολης.

Κατάφερε να ανελιχθεί στην κομματική ιεραρχία, περνώντας από διάφορες θέσεις. Το 1971 εκλέχθηκε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος, το 1978 γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής και το 1979 αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Τον Οκτώβριο του 1980 έγινε τακτικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου και τον Μάρτιο του 1985, έπειτα από τον θάνατο του Κ. Τσερνιένκο, εκλέχθηκε γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΣΕ, στις 11 Μαρτίου 1985.

Ως γεν. γραμματέας του ΚΚΣΕ εγκαινίασε την περίφημη περεστρόικα, την οποία εμφάνισε αρχικά με τα συνθήματα της «ανανέωσης και ανασυγκρότησης» του σοσιαλισμού και ως πολιτική διεξόδου στα υπαρκτά την εποχή εκείνη, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Σχετικά γρήγορα, ωστόσο, άρχισε να αποκαλύπτεται το πραγματικό, αντεπαναστατικό της πρόσωπο, καθώς η συγκεκριμενοποίηση και πρακτική εφαρμογή των αρχικών συνθημάτων έπαιρνε το περιεχόμενο «μεταρρυθμίσεων» και μέτρων, που έθιγαν και έτειναν να ανατρέψουν καίριους και θεμελιακούς τομείς της σοσιαλιστικής κοινωνίας, τόσο στο επίπεδο του πολιτικού συστήματος όσο και σ’ αυτό της οικονομίας.

Η ουσία των «μεταρρυθμίσεων» Γκορμπατσόφ ήταν το μεταβατικό πέρασμα των μέσων παραγωγής στην ατομική ιδιοκτησία με αφετηρία την αγροτική οικονομία και με σαφή πρόθεση την επέκταση σε όλους τους τομείς. Απέβλεπαν στην εξάλειψη της κοινωνικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, στην κατάργηση του σοσιαλιστικού σχεδιασμού, στην αποδιάρθρωση του συστήματος κατανομής και διανομής των καταναλωτικών αγαθών και υπηρεσιών. Επρόκειτο ουσιαστικά για πολιτική εξαγωγής της αντεπανάστασης με μέτρα και επιλογές που αναιρούσαν τον προλεταριακό διεθνισμό,τις αδελφικές, ισότιμες σχέσεις στα πλαίσια του σοσιαλιστικού καταμερισμού.

Η προώθηση της αντεπανάστασης βοηθήθηκε αποφασιστικά με την καθολική ανάμειξη των ιμπεριαλιστικών χωρών, των κυβερνήσεών τους και των μυστικών τους υπηρεσιών, που προφανώς διέθεταν στα χέρια τους στοιχεία και ανθρώπους — όργανα για την υλοποίηση των σχεδίων τους. Στο πλαίσιο αυτό, η εξωτερική πολιτική Γκορμπατσόφ προσανατολίστηκε προς την στενότερη συνεργασία με τις ΗΠΑ και άλλες ιμπεριαλιστικές χώρες.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο Μ. Γκορμπατσόφ στήριξε τις «μεταρρυθμίσεις» οπορτουνιστικών ηγεσιών σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, βάζοντας ουσιαστικα πλάτη στην επικράτηση αντεπαναστατικών στοιχείων με συνεπακόλουθο την ανατροπή του σοσιαλισμού.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, εγκαταλείφθηκε ταχύτατα η σοσιαλδημοκρατική προσέγγιση περί «οικονομίας της σχεδιοποιημένης αγοράς» (πλατφόρμα της KE του KKΣE για το 28ο Συνέδριο) υπέρ της θέσης για «οικονομία της ρυθμιζόμενης αγοράς» και στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από την «οικονομία της ελεύθερης αγοράς». Mε τη μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος του 1988, το σύστημα των Σοβιέτ — που είχε σταδιακά υπονομευτεί τα προηγούμενα χρόνια — εκφυλίστηκε σε αστικό κοινοβουλευτικό όργανο με διαχωρισμό των εκτελεστικών και νομοθετικών λειτουργιών, μονιμότητα στη θητεία, υπονόμευση της ανακλητότητας, υψηλές αμοιβές κ.ά.

Παρά τις προσπάθειες ορισμένων συνεπών κομμουνιστικών δυνάμεων εντός του ΚΚΣΕ να αποτραπεί η πορεία που είχε χαράξει η περεστρόικα, η αντεπαναστατική διαδικασία στην ΕΣΣΔ κορυφώθηκε το 1991. Στις 22 Δεκέμβρη 1991 οι ηγεσίες τριών από τις μεγαλύτερες Σοβιετικές Δημοκρατίες αποφάσισαν τη διάλυση της ΕΣΣΔ. Είχε προηγηθεί το καλοκαίρι του ’91 η απαγόρευση του ΚΚΣΕ. Στις 25 Δεκέμβρη του ’91 ο Γκορμπατσόφ ανακοίνωσε την παραίτησή του από Πρόεδρος της Σοβιετικής Ενωσης. Το βράδυ της 26 Δεκέμβρη 1991 η κόκκινη σημαία έπαψε να κυματίζει στο Κρεμλίνο.

Σχόλια

• Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό το άρθρο.

Δεν σας επιτρέπεται η υποβολή σχολίων. Παρακαλούμε συνδεθείτε.

Προηγούμενο άρθρο

Διχασμένη η ΕΕ στο θέμα της απαγόρευσης εισόδου Ρώσων πολιτών

Επόμενο άρθρο

Πέθανε ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ σε ηλικία 91 ετών