Μαρία Πεσκετζή, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων: «Από τη στείρα απομνημόνευση του παρελθόντος την οποία υποτίθεται θέλαμε να καταργήσουμε , στην ουσία καταργήσαμε την ιστορική μνήμη»

Αναφερόμενη στο Συνέδριο της ΠΕΦ στις 10-12 Νοέμβρη στη Βέροια (προβλέπονται πάνω από 300 άτομα από Ελλάδα και Κύπρο, ενώ θα υπάρχουν 75 εισηγήσεις) τόνισε:

«Θα γίνει το 48^ο Συνέδριο και συμπίπτει με τα 40 χρόνια από τη ίδρυση της ΠΕΦ.Το Συνέδριο έχει επετειακό χαρακτήρα, αλλά όχι μόνο. Η Μικρασιατική τραγωδία έχει διαχρονική σημασία , τα αποτελέσματα και οι αιτίες που τα προκάλεσαν είναι περισσότερο από ποτέ επίκαιρα. Το θέμα μας είναι ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος 1912-1922, από τη Μεγάλη Ιδέα στη Μικρασιατική τραγωδία. Το επιλέξαμε γιατί θέλαμε να δούμε τη Μικρασιάτικη καταστροφή στο γενικότερο πλαίσιο της ιστορίας, γιατί η καταστροφή δεν γεννήθηκε ξαφνικά. Επιλέξαμε τον όρο τραγωδία, γιατί είναι μία τραγωδία, έννοια ευρύτερη από τη καταστροφή γιατί δείχνει και τις συνέπιες πολύ υπέστησαν όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Στόχος μας είναι να δούμε διαλεκτικά το θέμα μέσα από την ιστορική εξέλιξη. Διαμορφώσαμε 4 θεματικούς άξονες; Ιστοριογραφική αποτύπωση, οικονομικές και ιδεολογικές ανακατατάξεις και πριν και μετά, οι κοινωνικές και δημογραφικές αλλαγές στον ελληνικό χώρο και τις σχέσεις γηγενών και προσφύγων και η πρόσληψη στις τέχνες γενικότερα. Υπάρχουν 75 εισηγήσεις (20’) – γι’ αυτό και θα έχουμε παράλληλες συνεδρίες-που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον γιατί συμμετέχουν συνάδελφοι πολλοί αξιόλογοι, μάχιμοι, με ένα μεγάλο μέρος τους με διδακτορικά και μεταπτυχιακούς τίτλους, δείγμα του τι εκπαιδευτικούς έχουμε. Είναι ένα δείγμα ότι οι φιλόλογοι μας, οι εκπαιδευτικοί μας «δεν κάθονται στα αυγά τους», ψάχνουν, ερευνούν και προχωράνε. Είμαστε νέο Δ.Σ στην ΠΕΦ και έχουμε μία ευχάριστη αγωνία να πάμε καλά»

Δεν μπορείς να προχωρήσεις σε κανένα άλλο μάθημα χωρίς να έχει ιστορική συνείδηση.   

Απαντώντας στην ερώτηση για το πώς μαθαίνουν Ιστορία τα παιδιά μας στο σχολείο υπογράμμισε:

«Εάν δει κανείς την πορεία των αναλυτικών προγραμμάτων της Ιστορίας δεκαετίες τώρα από τη στείρα απομνημόνευση του παρελθόντος την οποία υποτίθεται θέλαμε να καταργήσουμε , στην ουσία καταργήσαμε την ιστορική μνήμη . Αλλά η παπαγαλία και άλλο η μνήμη. Πρέπει να θυμόμαστε. Σταδιακά έχουμε φτάσει σε αυτές τις περίφημες μεταμοντέρνες θεωρίες που καταργούν τα πάντα και η διδασκαλία της ιστορίας βασίζεται αποκλειστικά στο βίωμα. Δεν υπάρχει ενότητα , που συστατικό της ιστορίας είναι η συνέχεια και η διαλεκτική ενότητα. Δεν πετάγεσαι π.χ από το Βυζάντιο και στη συνέχεια βρίσκεσαι στον 21^ο αιώνα. Αυτή η ασυνέχεια, η διάθεση να μαθαίνουν τα παιδιά αποκλειστικά και μόνο από προσωπικές τους εμπειρίες και τις μαρτυρίες- χωρίς να τις υποτιμούμε-αντιλαμβάνεστε τι είδους ιστορική γνώση μπορεί να δώσει ένα τέτοιο σύστημα.  Τι στόχο θέτουμε στα προγράμματα σπουδών για την ιστορική γνώση; Δεν θέλουμε μόνο να θυμούνται γεγονότα, θέλουμε να κρίνουν τα γεγονότα και τις καταστάσεις. Να δημιουργηθεί δηλαδή μία εθνική και κριτική συνείδηση. Η Ιστορία θα έπρεπε να είναι από τα κυρίαρχα μαθήματα, δεν μπορείς να προχωρήσεις σε κανένα άλλο μάθημα χωρίς να έχει ιστορική συνείδηση.»

Για τις σχέσεις σχολείου και Λογοτεχνίας

Απαντώντας σε ερώτηση για τον αν τα παιδιά μας μαθαίνουν στο σχόλιο ν’ αγαπούν το διάβασμα και τη Λογοτεχνία, σημείωσε:

«  Το μεγάλο λάθος που γίνεται με τη διδασκαλία της Λογοτεχνίας είναι ότι ουδέποτε αντιμετωπίστηκε ως μορφή Τέχνης (και είναι η μοναδική μορφή Τέχνης που διδάσκεται στα σχολεία)  . Μαθαίνεις από τη Λογοτεχνία, δεν απολαμβάνεις μόνο. Η Λογοτεχνία σου παρέχει μία γνώση άλλης τάξης βέβαια, μέσα από τη οποία μπορείς να προσεγγίσεις κοινωνικά ζητήματα, ιστορικά, εποχές ολόκληρες, ψυχολογικά. Όμως αυτό δεν γίνεται. Όταν ακολουθούμε τυφλά τάσεις και ρεύματα που θεωρούμε της μόδας, αλλά έχουν ξεπεραστεί και τη μία φορά επικεντρώνουμε μόνο στο κείμενο, χωρίς να κατανοούμε ότι μορφή και περιεχόμενο είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος , συνδέονται διαλεκτικά μεταξύ τους. Δυστυχώς η Λογοτεχνία έχει ο ουραγός της Έκθεσης. Έτσι στις Πανελλαδικές δίνουν ένα κείμενο ξεκομμένο από οποιαδήποτε αναφορά από πού είναι, γιατί γράφτηκε, παρά μόνο το όνομα του συγγραφέα. Μέσα όμως από τη Λογοτεχνία το παιδί προσεγγίζει και τη Φιλοσοφία και τη Ιστορία. Μέσα από τη Λογοτεχνία , μαθαίνεις ιστορία, φιλοσοφείς μέσα από τον συγγραφέα. Ένα ακόμη ζήτημα. Ξεκόβουν το κείμενο από τον συγγραφέα του. Δεν εννοούμε απλά τον βιογραφισμό του, αλλά ο συγγραφέας είναι γέννημα της εποχής του , της κοινωνίας που έζησε και αυτά τα αποτυπώνει στο έργο του. Πολύ φοβάμαι ότι δεν ενδιαφέρει το Υπουργείο διαχρονικά, την λογοτεχνία την έχουν κάνει ακορντεόν. Κάποτε ήταν μάθημα κατεύθυνσης- θετική η απόφαση τότε- γιατί π.χ δεν μπορείς να πας για Φιλολογία , Νομική χωρίς να ξέρεις Λογοτεχνία.»          

Η Μαρία Κ. Πεσκετζή γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1996 είναι διδάκτωρ του Τομέα Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το θέμα της διδακτορικής της διατριβής είναι: "Η διδακτική προσέγγιση του λογοτεχνικού κειμένου σε μαθητές 15-18 ετών στην Ελλάδα, Αγγλία και Γερμανία κατά τη δεκαετία του '80. Σύγκριση διδακτικών προσεγγίσεων". Υπηρέτησε στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ως σχολικός σύμβουλος φιλολόγων. Επίσης έχει δημοσιεύσει μελέτες και άρθρα σχετικά με τη διδακτική και τη θεωρία της λογοτεχνίας.

Ακούστε ολόκληρη την συνέντευξη εδώ: