Παρουσιάστηκε με επιτυχία το βιβλίο του Ισίδωρου Ζουργού «Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο»

Παρουσιάστηκε με επιτυχία το νέο βιβλίο του Ισίδωρου Ζουργού «Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο» το μεσημέρι του Σαββάτου 14/6 στη Δημόσια Βιβλιοθήκη της Βέροιας. Την εκδήλωση διοργάνωσαν ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Νομού Ημαθίας, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας, το Βιβλιοπωλείο Ηλιοτρόπιο και οι Εκδόσεις Πατάκη. Τους παρευρισκόμενους καλωσόρισε η πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Ευγενία Καβαλλάρη η οποία αναφέρθηκε στο βιογραφικό και την εργογραφία του συγγραφέα. Στη συνέχεια για το βιβλίο μίλησε ο φιλόλογος-κριτικός λογοτεχνίας και μέλος του Δ.Σ του Συνδέσμου Παντελής Τσαλουχίδης καθώς και ο ίδιος ο συγγραφέας. Στο τέλος ακολούθησε πλούσιος διάλογος. Παρουσιάζουμε στη συνέχεια ολόκληρη την παρέμβαση του Παντελή Τσαλουχίδη.

«Ένας Διαφωτιστής πριν τον Διαφωτισμό

Ο 17ος αιώνας περνά κατά κανόνα σχετικά απαρατήρητος στα βιβλία της ιστορίας. Στη Δύση η Αναγέννηση μοιάζει να έχει φτάσει στα όρια τη δυναμικής της ενώ ο Διαφωτισμός αργεί ακόμη να φανεί. Αντιφατικής εποχή, καθώς δε λείπουν τα φωτισμένα πνεύματα, όπως ο Νεύτωνας αλλά και ούτε και οι δεισιδαιμονίες και οι μεσσιανισμοί. Στην Ελλάδα η οθωμανική κυριαρχία, που διέκοψε βίαια την Παλαιολόγεια Αναγέννηση, σκεπάζει καταθλιπτικά τα πάντα και περισσότερο τα γράμματα και τον πολιτισμό με μόνη εξαίρεση την βενετοκρατούμενη Κρήτη - μα και εκεί έως το 1669, την άλωση του Χάνδακα. Μια εποχή που ελάχιστα προσφέρεται για ιστορικό φόντο ενός μυθιστορήματος. Εκτός αν ήρωας του έργου είναι κάποιος σαν τον Ματίας Αλφονσίνο, κρυπτοεβραίο στη Βασιλεία της Ελβετίας που, όπως μας φανερώνει το οπισθόφυλλο του βιβλίου «διασχίζει από τρυφερή ηλικία τη Respublica Christiana, τη χριστιανική επικράτεια, ορφανός µε τον τρόπο του Ντίκενς και δέσμιος της θεοκρατικής καταδυνάστευσης της εποχής του. Χτίζει την ενηλικίωσή του μέσα από περιπέτειες, καθώς αλλάζει μάσκες θρησκευτικής και φυλετικής ταυτότητας, διχασμένος σχεδόν ως το τέλος από το μέγα διακύβευμα που εγκαινιάζει ο αιώνας του: τη γέννηση του επιστημονικού λόγου και την ανάφλεξη του ορθολογισμού απέναντι στη νοσταλγία του θαύματος και στις πιο ακραίες μεσσιανικές προσδοκίες.» Και εκτός αν συγγραφέας του μυθιστορήματος είναι ο Ισίδωρος Ζουργός, έμπειρος πια τεχνίτης στη σύνθεση εκτεταμένων σε χώρο και χρόνο λογοτεχνικών τοιχογραφιών.

Έβδομο στη σειρά μυθιστόρημα από τον Ζουργό ο οποίος έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα, τον "Φράουστ" ανάμεσα στα 1988-1991 - ξεκινά λοιπόν να γράφει στα 24 χρόνια του -  αλλά το πρωτοεκδίδει το 1995 (Λιβάνης, 1995/Πατάκης, 2010). Ακολουθούν τα "Αποσπάσματα από το βιβλίο του ωκεανού" (Πατάκης, 2000/2007), "Η ψίχα εκείνου του καλοκαιριού" (Πατάκης, 2002/2010), "Στη σκιά της πεταλούδας" (Πατάκης, 2005), "Η αηδονόπιτα" (Πατάκης, 2008), "Ανεμώλια" (Πατάκης, 2011 - Βραβείο Αναγνωστών ΕΚΕΒΙ). Τρίτο μυθιστόρημα το οποίο θα μπορούσε να χαρακτηριστεί υπό όρους ιστορικό με το "Στη σκιά της πεταλούδας" να προηγείται χρονικά και το "Η αηδονόπιτα" να ακολουθεί. Σε κάθε περίπτωση μια γόνιμη θητεία σε ένα λογοτεχνικό είδος που στις μέρες μας - δυστυχώς - έχει γίνει συρμός και ευκολία με τραγικά αισθητικά αποτελέσματα.
 Μίλησα παραπάνω για υπό όρους ιστορικό μυθιστόρημα. Η παρατήρηση αυτή έχει σκοπό να αντιδιαστείλει το παραδοσιακό ιστορικό μυθιστόρημα από το σύγχρονο. Όπως παρατηρεί ο Βαγγέλης Χατζηβασιλείου, ενώ το πρώτο επικεντρώνεται «στη σχέση των Ελλήνων με μια ξένη και ως εξ ορισμού καταπιεστική και εχθρική δύναμη (πρώτα η οθωμανική αυτοκρατορία και ύστερα το τουρκικό κοσμικό κράτος)»  - όπως και η Φραγκοκρατία, προσθέτω εγώ - το δεύτερο, το σύγχρονο ιστορικό μυθιστόρημα,  θα λειτουργήσει, όμως, και ως ένας καθρέφτης πολλαπλών πολιτισμικών αντανακλάσεων. Ένας καθρέφτης μέσα στον οποίο έχουμε τη δυνατότητα να κοιτάξουμε το πρόσωπο του άλλου πέρα από διαχωρισμούς και σύνορα, σαν αναπόσπαστο δικό μας κομμάτι, αλλά και σαν μιαν εντελώς ξέχωρη και διαφορετική, έξω από εμάς και γεμάτη από ανεξερεύνητα στοιχεία εμπειρία: μια εμπειρία όχι μόνο της Ανατολής, που θα πάψει να είναι ο βάρβαρος εχθρός, αλλά και της Δύσης, που θα σταματήσει να εκπροσωπεί τον ευγενή κυρίαρχο και θα μετατραπεί σε οδό για την πρόσβαση στις κατακτήσεις της τέχνης, της επιστήμης και της φιλοσοφίας. [1]  Έτσι βέβαια το νεώτερο ιστορικό μυθιστόρημα δεν εστιάζει πάνω στην ίδια την ιστορία αλλά τη χρησιμοποιεί ως καμβά για να ξεδιπλώσει την εξέλιξη των ιδεών, την ποικιλία και αλληλεπίδραση πολιτισμών και την αποδοχή του Άλλου ως ειδώλου του εαυτού μας στον καθρέφτη, ξένου και ταυτόχρονα όμοιού μας. Από τη σκοπιά αυτή έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η διαφοροποίηση στις στοχεύσεις του ίδιου του συγγραφέα: από το, περισσότερο ή λιγότερο, εστιασμένο πάνω στο ιστορικό γίγνεσθαι "Στη σκιά της πεταλούδας", ο Ζουργός μεταβαίνει με το "Η αηδονόπιτα" σε ένα μυθιστόρημα όπου η σχέση ατομικής και συλλογικής ιστορίας είναι σχεδόν ζυγιασμένη. Τώρα, με το "Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο", η ατομική ιστορία μπαίνει αποφασιστικά στο κέντρο της αφήγησης όχι όμως ως αυτοσκοπός αλλά ως αφορμή για μια περιπλάνηση σε χώρες, γλώσσες, πολιτισμούς και ιδέες, για να χρησιμοποιήσω τα ίδια τα λόγια του συγγραφέα.

 Η αφήγηση ξεκινά στη μονή Διονυσίου στο Άγιο Όρος το 1725 όταν ένας νεαρός ταξιδιώτης φιλοξενείται στην καλύβα ενός λόγιου, λατινομαθή και μυστηριώδη μοναχού, ο οποίος τελικά αποφασίζει να του διηγηθεί σκηνές από τον βίο του. Ίσως γιατί ο νεαρός ταξιδιώτης, homo viator όπως και ο ίδιος ο μοναχός, του μοιάζει αρκετά, ίσως γιατί ο μοναχός, Ματίας Αλμοσίνο κάποτε, Ματθαίος Μελισσηνός αργότερα, Ιωαννίκιος στα στερνά, αποφασίζει λίγο πριν αρχίσει τη μακροσκελή του αφήγηση ότι ο νεαρός ταξιδιώτης Βασίλι Μπάρσκι  θα είναι ο τελευταίος του Άλλος. Χρονικά λοιπόν η κύρια αφήγηση, αυτή του Ιωαννίκιου - Ματία, καλύπτει ένα φθινοπωρινό απόγευμα του 1725 και το βράδυ έως το πρωί της επόμενης. Μέσα στην αφήγηση αυτή περιλαμβάνονται τα βασικότερα επεισόδια της πολυτάραχης ζωής του ήρωα από τη γέννησή του το 1647 έως λίγο καιρό πριν τον θάνατό του την ίδια χρονιά της διήγησης, το 1725. Το θάνατο του ήρωα και κάποια επιπλέον στοιχεία για την προσωπικότητά του τα πληροφορείται ο ακροατής της αφήγησης, Βασίλι Μπάρσκι, στο δεύτερο ταξίδι του στη μονή το 1744. Η τεχνική της διπλής αφήγησης (των δύο επιπέδων αφήγησης κατά την αφηγηματολογία), με την κύρια και μεγαλύτερη να εγκιβωτίζεται σε μια δευτερεύουσα, μικρότερη και μεταγενέστερη χρονικά δεν είναι ασυνήθιστη στα μυθιστορήματα του Ζουργού καθώς χρησιμοποιήθηκε εκτενώς στο "Στη σκιά της πεταλούδας". Εκεί όμως η αφήγηση-κιβωτός λειτουργεί ταυτόχρονα και ως ουσιαστική δεύτερη αφήγηση, παράλληλη προς την εγκιβωτισμένη ενώ στο ανά χείρας μυθιστόρημα είναι μάλλον προσχηματική.

Ο Ματθίας Αλμοσίνο, κρυπτοεβραίος από την Βασιλεία της Ελβετίας, είναι ένα ιδιαίτερα χαρισματικό παιδί. Ο ερχομός του θείου του Ισαάκ και ο θάνατος της μητέρας του ανατρέπουν την ήσυχη ζωή του. Ο πατέρας του και ο θείος του τον παίρνουν μαζί τους σε ένα ταξίδι που καταλήγει μετά από περιπέτειες στην Βενετία. Στο ενδιάμεσο ο Ματίας αρρωσταίνει από ευλογιά που τον στιγματίζει στο πρόσωπο και ανακαλύπτει ότι πραγματικός του πατέρας είναι ο θείος του, Ισαάκ. Από τη Βενετία στη Θεσσαλονίκη και στον υποτιθέμενο μεσσία Σαμπατάι Σεβί.  Εκεί, μετά το θάνατο του Ισαάκ υιοθετείται από τον πλούσιο Έλληνα έμπορο Παναγιώτη Μελισσηνό κατόπιν επιθυμίας της υπηρέτριάς και ερωμένης του Θεοφανώς. Η τελευταία στέκεται σαν μάνα στον Ματίας και φεύγουν όλοι μαζί για την Βενετία, όπου κατοικεί η οικογένεια Μελισσηνού. Ο Ματίας Αλμοσίνο γίνεται χριστιανός και Ματθαίος Μελισσηνός και σπουδάζει αρχικά στο Φλαγγίνειο Φροντιστήριο (την εποχή εκείνη παθαίνει η Θεοφανώ) και αργότερα στην Ιατρική σχολή της Πάδοβας. Ο ήρωας διαπρέπει στην σχολή του αλλά η αποφοίτησή του συνδέεται με την απώλεια ενός επιστήθιου φίλου. Την ίδια εποχή ο μέντοράς του, ο Παναγιώτης Μελισσηνός, νιώθοντας πως θα πεθάνει, φεύγει για προσκύνημα στην πατρίδα του την Κέρκυρα μαζί με τον Ματίας. Ο τελευταίος μένει και μετά το θάνατο του Μελισσηνού για λίγο στο νησί που γεμίζει πρόσφυγες από την πτώση του Χάνδακα το 1669, Έπειτα φεύγει για Κωνσταντινούπολη όπου συναναστρέφεται κυρίως με τον κύκλο του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου και των ανερχόμενων Φαναριωτών. Όταν δέκα χρόνια μετά φεύγει από την Πόλη έχει ήδη βρει σύζυγο - με έναν μάλλον περίεργο τρόπο - και καταλήγει στο Λονδίνο όπου ζει ευτυχισμένος για αρκετά χρόνια και αποκτά έναν γιο, τον Ισαάκ. Η νοσταλγία όμως της γυναίκας του Όλγας για την πατρίδα της τη Μολδαβία οδηγεί τους δυο τους το 1702 σε ένα ακόμη ταξίδι ως τη Ρουμανία. Εκεί η Όλγα μένει ανάπηρη μετά από ατύχημα και όταν πεθαίνει ο Ματίας, μόνος πάλι, φτάνει με περιπετειώδη τρόπο ως την Μόσχα όπου συναντά έναν ακόμα Μελισσηνό: νόθο γιο του Παναγιώτη Μελισσηνού και της Θεοφανώς. Βρίσκει λοιπόν έναν αδελφό, τον τελευταίο άνθρωπο δικό του καθώς ο γιος του έφυγε για τον Νέο Κόσμο μαζί με την αγαπημένη του. Ο αδελφός του Ιωαννίκιος είναι μοναχός και ταξιδεύει για να μονάσει στο Άγιον Όρος. Ο Ματίας τον συνοδεύει και, όταν ο Ιωαννίκιος πεθαίνει στο πλοίο, παίρνει τη θέση του και το όνομά του στη μονή, το 1712. Ο επίλογος γράφεται το 1744 όταν ο νεαρός ταξιδιώτης που δεκαεννέα χρόνια πριν είχε ακούσει την ολονύκτια διήγηση του Ματίας, επιστρέφει στο Άγιον Όρος, ψάχνει να βρει τα ίχνη του και ανακαλύπτει τα βιβλία του και μια επιστολή προς τον από χρόνια νεκρό Λουντοβίκο, τον αδικοχαμένο φίλο του από τα φοιτητικά του χρόνια.

Αδικεί, πιστεύω, το μυθιστόρημα η επί τροχάδην παραπάνω παρουσίαση των περιεχομένων του. Φαίνεται βέβαια αρκετά καλά η οδυσσειακή ταυτότητα του ήρωα, ενός Οδυσσέα χωρίς Ιθάκη, αλλά χάνεται το ουσιαστικότερο: οι σκηνές από το βίο του ήρωα που, όπως τονίζει και ο τίτλος, είναι το επίκεντρο του μυθιστορήματος. Χάνονται επίσης και οι αντιφάσεις που διέπουν τη ζωή του: Αγαπά τους ανθρώπους αλλά καταδικάζεται να χάσει όλους τους οικείους του έναν προς έναν ως τον τελευταίο. Ξεκινά τη ζωή του ως κρυπτοεβραίος που προορίζεται για ραβίνος, γίνεται κατ’ ανάγκη χριστιανός, ουσιαστικά είναι ένας αγνωστικιστής σε όλη του τη ζωή αλλά καταλήγει μοναχός με τη θέλησή του. Αντιφατική και η εποχή του, όπως τονίστηκε παραπάνω, με τις θεοκρατικές αντιλήψεις να κρατούν ακόμη καλά στις συλλογικές νοοτροπίες και τον διαφωτισμό να κάνει τα πρώτα του δειλά βήματα. Ο Ματίας Αλμοσίνο αναζητά μέσα από τα ταξίδια του τη γνώση της επιστήμης πέρα από κάθε μορφής θεολογία και ενάντια σε κάθε πρόληψη, δεισιδαιμονία ή αυθεντία· στην πραγματικότητα όμως, χωρίς ίσως να το καταλαβαίνει, αγωνίζεται να γνωρίσει τον θεό και καταλήγει στην πεποίθηση ότι ο θεός είναι το πρόσωπο του άλλου, του πλησίον με την απόλυτη χριστιανική έννοια.
Σε ένα μυθιστόρημα κοντά οχτακόσιες σελίδες και μάλιστα με έναν ήρωα ταξιδιώτη, θα περίμενε κανείς ο Ζουργός να επιμείνει πολύ στην ταυτότητα των προσώπων που περιστοιχίζουν κατά καιρούς τον ήρωα. Άλλωστε και σε προηγούμενα μυθιστορήματά του όπως το "Στη σκιά της πεταλούδας" ή περισσότερο στο "Ανεμώλια" έχει φανεί ότι ο συγγραφέας φροντίζει να αναδείξει την ταυτότητα των ηρώων, κεντρικών ή περιφερειακών. Εδώ όμως ο Ματίας Αλμονσίνο κατέχει σταθερά και αποκλειστικά το κέντρο του αφηγηματικού ενδιαφέροντος αφήνοντας αν όχι στη σκιά, τουλάχιστον όμως μισοφωτισμένα τα περισσότερα πρόσωπα του μυθιστορήματος. Εξαιρέσεις υπάρχουν: ο πατέρας του ήρωα Ισαάκ , ο θείος του, ο Παναγιώτης Μελισσηνός, ο Λουντοβίκο. Και πάλι όμως ο αναγνώστης γνωρίζει τα πρόσωπα αυτά μόνο μέσα από τα λόγια και τις πράξεις σε σχέση με τον κεντρικό ήρωα και όχι ως αυτόφωτες οντότητες. Η επιλογή αυτή πιθανότατα υπαγορεύεται από την ίδια την αρχιτεκτονική δομή του έργου που είναι χτισμένο πάνω στον Ματίας Αλφονσίνο και με στόχευση να αναδειχτούν οι ιδέες και η εποχή. Κατά συνέπεια τα πρόσωπα λειτουργούν περισσότερο ως φορείς των αντιλήψεων του 17ου αιώνα και λιγότερο ως αντικείμενα ηθογραφικών παρατηρήσεων. Οι πραγματικοί ήρωες του έργου δεν είναι τα άτομα αλλά οι ιδέες. Και ειδικότερα οι επιστημονικές ιδέες καθώς η πολιτική αφήνει τελείως αδιάφορο τον ήρωα· με εξαίρεση το μάλλον θεωρητικό ενδιαφέρον του για την Ολλανδική Δημοκρατία, ο Ματίας Αλφονσίνο απορρίπτει κάθε πρόταση για εμπλοκή του στα πολιτικά πράγματα οποιασδήποτε χώρας παραμένοντας πιστός στις ουμανιστικές του ιδέες που βρίσκουν εφαρμογή αποκλειστικά μέσα από την ιατρική επιστήμη.

Η παραπάνω σκόπευση καθόρισε και τους αφηγηματικούς τρόπους του μυθιστορήματος. Η τριτοπρόσωπη αφήγηση ενός παντογνώστη αφηγητή κυριαρχεί απόλυτα. Ακόμα και η διήγηση του Ματίας προς τον νεαρό Βασίλι Μπάρσκι, η κυρία αφήγηση όπως προαναφέρθηκε, δεν έχει μορφή αυτοβιογραφίας (που καθιστά απαραίτητη τη χρήση του πρώτου προσώπου)· είναι και πάλι ο ίδιος ο κεντρικός παντογνώστης αφηγητής που αναλαμβάνει σιωπηρά να την εκφέρει. Από την άλλη ωστόσο η θεατρικότητα του έργου είναι ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτη: διάλογοι, σκηνοθεσίες, εύστοχες περιγραφές, όλα με ιδιαίτερη προσοχή τοποθετημένα στον αφηγηματικό άξονα, δημιουργούν ένα εξαιρετικό σύνολο που σε καμιά περίπτωση δεν αφήνει τον αναγνώστη να πλήξει. Ο Ισίδωρος Ζουργός  είναι από τους λίγους νέους συγγραφείς που αξιοποιεί συστηματικά το δίδυμο παντογνώστη αφηγητή και τριτοπρόσωπης αφήγησης, σε ιδιαίτερα εκτεταμένες μάλιστα αφηγήσεις, χωρίς τις συνηθισμένες παράπλευρες απώλειες· δηλαδή την καταθλιπτική κυριαρχία της καταγραφής πράξεων με συνακόλουθη την ισχνότητα του αφηγηματικού περιεχομένου ή αντίθετα τις άσκοπες σχοινοτενείς περιγραφές και περιττούς διαλόγους. Συντελεί βέβαια σε αυτήν την επιτυχία και η σποραδική χρήση του ελεύθερου πλάγιου λόγου καθώς και η παρεμβολή επιστολών του Ματίας αλλά και άλλων ηρώων στον ρου της αφήγησης. Με τα προηγούμενα αφηγηματικά μέσα η φωνή του ήρωα ακούγεται χωρίς διαμεσολαβητή ανανεώνοντας το ενδιαφέρον για την αφήγηση χωρίς ουσιαστικά αυτή να διακόπτεται.

Τα θετικά στοιχεία του έργου δεν εξαντλούνται στην ικανότητα των αφηγηματικών τρόπων του συγγραφέα αλλά εκτείνονται και στους εκφραστικούς τρόπους. Ο αναγνώστης θα προσέξει αμέσως την ικανότητα του συγγραφέα στις περιγραφές: πρόσωπα και τόποι περιγράφονται με ακρίβεια, χάρη και μέτρο. Προσόν του συγγραφέα τόσο ο λεξιλογικός πλούτος όσο και η αίσθηση του λόγου που τον προφυλάσσει από τις συνήθεις στις μέρες μας ατυχείς βερμπαλιστικές εκρήξεις των διαφόρων νεοάρλεκιν. Αξιοσημείωτα το στοιχείο του χιούμορ, του γκροτέσκο (το κεφάλαιο με τους νάνους) και κυρίως της ετερογλωσσίας των προσώπων: πολλοί χαρακτήρες κρατούν το ιδιόλεκτό τους, εισάγοντας με τον τρόπο αυτό κάποια απαραίτητα για το μυθιστόρημα στοιχεία πολυφωνίας στο μονοφωνικό αφηγηματικό κορμό. Τέλος δεν μπορεί να αγνοηθεί η ακρίβεια των πολιτιστικών και ιστορικών στοιχείων που καταγράφονται στο μυθιστόρημα: εικόνες οπτικές, ηχητικές, οσφρητικές κρύβουν πίσω τους έναν βιβλιοφάγο συγγραφέα που για να τις συνθέσει διάβασε ό,τι πιθανό και απίθανο μπόρεσε να βρει για την εποχή. Ο αναγνώστης μπορεί να σχηματίσει μια εικόνα για τα βιβλία που αξιοποιήθηκαν στη σύνθεση του έργου από την εντυπωσιακή βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου. Ίσως, ανάμεσα στα άλλα, οι «Σκηνές από τον βίο του Ματίας Αλμοσίνο» να είναι και ένα βιβλίο για άλλα βιβλία, τα βιβλία που προετοιμάζουν τον Διαφωτισμό.

 Ένα μυθιστόρημα τοιχογραφία μιας εποχής με έμφαση στα βιβλία και τις επιστημονικές ιδέες. Ένας χαρισματικός άνθρωπος που αλλάζει τόπους, θρησκευτικά δόγματα, γλώσσα και ταυτότητες αλλά πάντοτε μένει σταθερός στην πίστη του για την αξία της ανθρώπινης ζωής και στον αγώνα να την προστατεύσει με την ιατρική του ιδιότητα. Χωρίς καμιά διάκριση εθνική ή φυλετική και χωρίς την προσδοκία να πλουτίσει από το χάρισμά του. Ο Ματίας Αλμονσίνο του Ισίδουρου Ζουργού είναι από εκείνους τους λογοτεχνικούς ήρωες που εντυπώνονται στη μνήμη του αναγνώστη επειδή το ταξίδι τους, η περιπέτεια του βίου τους, μοιάζει να είναι η ίδια η περιπέτεια της ανθρώπινης σκέψης.»

Σχόλια

• Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό το άρθρο.

Δεν σας επιτρέπεται η υποβολή σχολίων. Παρακαλούμε συνδεθείτε.

Προηγούμενο άρθρο

Κ.Ε.Π.Α. : 250 προσκλήσεις δωρεάν εισόδου στη συναυλία των Τσαλιγοπούλου – Κανά

Επόμενο άρθρο

Για 6η χρονιά η «ΕΥΗΧΗ ΠΟΛΗ»