Πρότυπα

«Η κυβέρνηση πρέπει να αντιμετωπίσει τώρα το πρόβλημα των δαπανών της, και μάλιστα με διαρθρωτικό τρόπο». Αυτό σημειώνει σε ανάλυσή του το Ελεγκτικό Συνέδριο της Γερμανίας, σιγοντάροντας τον καγκελάριο Μερτς, που προανήγγειλε «ριζικό μετασχηματισμό» και «οδυνηρά μέτρα λιτότητας» «για να έχουν κάποιο μέλλον οι νέοι Γερμανοί».

Το ...πολεμικό αυτό ανακοινωθέν σε βάρος των εργαζομένων και του γερμανικού λαού δεν είναι κεραυνός εν αιθρία. Η οικονομία της χώρας, η μεγαλύτερη της Ευρώπης, διανύει την τρίτη χρονιά σε ύφεση και όλα τα στοιχεία προμηνύουν μια νέα οικονομική κρίση.

Τον περασμένο Ιούνη η παραγωγή έφτασε στο χαμηλότερο επίπεδο μετά την πανδημία. Οι νέες παραγγελίες συνεχίζουν την πτωτική πορεία και ο δείκτης της μεταποίησης βρίσκεται κάτω από το όριο που χωρίζει την ανάπτυξη από τη συρρίκνωση της οικονομίας.

Στις επενδύσεις, η μείωση μεταξύ τριμήνων φτάνει το 6,6% και σε απόλυτα νούμερα από 230,03 δισ. ευρώ το δ' τρίμηνο του 2024 σε 214,83 δισ. ευρώ το α' τρίμηνο το 2025. Επιβεβαιώνεται δηλαδή ότι κεφάλαια που λιμνάζουν δεν επενδύονται, επειδή δεν βρίσκουν ικανοποιητικό ποσοστό κέρδους.

Παρόμοια είναι η κατάσταση στη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, που συγκλονίζεται αυτές τις μέρες από μεγάλες απεργιακές και άλλες κινητοποιήσεις. Τον Ιούλη καταγράφηκε η μεγαλύτερη ετήσια πτώση παραγγελιών, ο δείκτης της μεταποίησης βρίσκεται σταθερά κάτω από το όριο της ανάπτυξης και οι επενδύσεις συρρικνώνονται εδώ και πολλά συνεχόμενα τρίμηνα.

Στη Γερμανία η κυβέρνηση προαναγγέλλει περικοπές στο συνταξιοδοτικό, στα κοινωνικά επιδόματα και στις δαπάνες του κράτους για στοιχειώδεις λαϊκές ανάγκες. Είναι η γνωστή συνταγή του κεφαλαίου και του κράτους του για να φορτώσουν την κρίση στις πλάτες του λαού, ταυτόχρονα με μέτρα «ανάταξης» της ανταγωνιστικότητας, που αγκομαχάει ανάμεσα στην Κίνα και στις ΗΠΑ.

Στη Γαλλία οι περικοπές που ανακοινώθηκαν ήδη στον προϋπολογισμό έχουν τον ίδιο σκοπό: Να πληρώσει ο λαός τα σπασμένα της ύφεσης και μιας νέας καπιταλιστικής κρίσης, που είναι πλέον ορατή. Τα απόνερα της οικονομίας, που «σκάνε» στο πολιτικό σύστημα, δυσκολεύουν την προσπάθεια της αστικής τάξης να εξασφαλίσει σταθερότητα, ειδικά μπροστά στις απαιτήσεις που έχει η πολεμική προπαρασκευή.

Θυμίζουμε ότι η Γαλλία σχεδιάζει να δαπανήσει περισσότερα από 400 δισ. ευρώ μέχρι το 2030 προκειμένου να αναβαθμίσει την πολεμική της ετοιμότητα. Το ίδιο και η Γερμανία, που προϋπολογίζει έως και 160 δισ. τον χρόνο για την πολεμική οικονομία της. Είναι χρήματα που θα αντλήσει το κράτος από περικοπές δαπανών, αύξηση της φορολογίας και δανεισμό, επιστρέφοντας τον λογαριασμό στους εργαζόμενους και στον λαό.

Ετσι έχει η κατάσταση στις δύο μεγαλύτερες οικονομίες της ΕΕ, που τα προηγούμενα χρόνια προβάλλονταν και στη χώρα μας ως «πρότυπα» και πρωταγωνιστούσαν στο να τεθούν αυστηροί κανόνες για τη θωράκιση της ανταγωνιστικότητας στην ΕΕ. Πρωταγωνιστικός ήταν ο ρόλος τους και στη διαχείριση της μεγάλης καπιταλιστικής κρίσης στην ελληνική οικονομία.

Η σημερινή εικόνα τους, αλλά και της πλειοψηφίας των οικονομιών της ΕΕ, επιβεβαιώνει ότι οι σιδερένιοι νόμοι του καπιταλισμού είναι αναπόδραστοι και ότι στην καπιταλιστική ανάπτυξη διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για την επόμενη καπιταλιστική κρίση. Τώρα όλοι συμφωνούν πως τα περιθώρια ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας στενεύουν όσο οξύνεται ο ανταγωνισμός ΗΠΑ - Κίνας για την πρωτοκαθεδρία στο παγκόσμιο ιμπεριαλιστικό σύστημα, προβλέποντας εξελίξεις με ευρύτερη σημασία.

Με δεδομένα τα παραπάνω, είναι αστείοι οι κομπασμοί της ελληνικής κυβέρνησης ότι η οικονομία στη χώρα μας είναι εξαίρεση και το νέο «πρότυπο» της ΕΕ. Είναι θέμα χρόνου οι γενικότερες εξελίξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία να επιδράσουν και στην ελληνική, κάτι για το οποίο προειδοποιούν αστικά επιτελεία, εκφράζοντας ανησυχίες και προβληματισμούς.

Το κεφάλαιο σε όλη την ΕΕ παίρνει τα μέτρα του για να χειραγωγήσει τη λαϊκή δυσαρέσκεια και να στρατεύσει λαό και νεολαία στα πολεμικά του σχέδια. Η ανάγκη να δυναμώσει σε κάθε χώρα η σύγκρουση με την αστική τάξη και τα σχέδιά της, με την ανάπτυξη μαζικών ταξικών αγώνων, είναι επιτακτική. Αυτός είναι ο μόνος δρόμος για να έρθει ο λαός στο προσκήνιο, να καθορίσει τις εξελίξεις αυτός και όχι το κεφάλαιο.

Αναδημοσίευση από τη στήλη «Η Άποψή μας» του «Ριζοσπάστη», Παρασκευή 19 Σεπτέμβρη 2025

Επόμενο άρθρο

Συγκλίσεις