28 Σεπτέμβρη στα 1864. Στην αίθουσα «Αγιος Μαρτίνος» του Λονδίνου αντιπρόσωποι των εργατών από την Αγγλία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Αμερική, την Πολωνία και την Ελβετία έκαναν Γενική Συνέλευση και αποφάσισαν την ίδρυση της Πρώτης Διεθνούς με την ονομασία Διεθνής Ενωση Εργατών. Η συνέλευση εξέλεξε Γενικό Συμβούλιο από 21 μέλη και υποεπιτροπές για κάθε χώρα. Το Γενικό Συμβούλιο εξέλεξε πρόεδρο, επίτιμο γραμματέα και γραμματείς για κάθε χώρα. Ο Μαρξ εκλέχτηκε γραμματέας για τη Γερμανία. Το Γενικό Συμβούλιο προχώρησε στην επεξεργασία προγράμματος και Καταστατικού της Ενωσης.

Η ίδρυση της Πρώτης Διεθνούς δεν ήταν καθόλου τυχαίο γεγονός. Ωρίμαζε σαν ιδέα σε συνθήκες ανάπτυξης του καπιταλισμού, που συνοδεύτηκαν από μια σειρά επαναστάσεις και εμφυλίους πολέμους ανάμεσα στο προλεταριάτο και την αστική τάξη. Προάγγελος της ίδρυσής της ήταν η Ενωση Κομμουνιστών υπό την καθοδήγηση των Μαρξ – Ενγκελς, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξε η δράση της και κυρίως το πρόγραμμά της, το γνωστό Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, έργο των Μαρξ – Ενγκελς, που ήταν και το πρώτο προγραμματικό ντοκουμέντο του επιστημονικού κομμουνισμού.

Η ωρίμανση των συνθηκών για την ίδρυση

Στα 1862, δυο χρόνια δηλαδή πριν από τη συγκέντρωση στην αίθουσα του «Αγίου Μαρτίνου» στο Λονδίνο, πάνω από 300 εργάτες της Γαλλίας και 12 της Γερμανίας είχαν επισκεφτεί το Λονδίνο και στη διάρκεια της παραμονής τους εκεί είχαν συζητήσει με τους Αγγλους τρεϊντγιουνιονιστές για τη δυνατότητα δημιουργίας μιας εργατικής διεθνούς. Εκτός απ’ αυτό, στις 22 του Ιούλη 1863 οι Αγγλοι και Γάλλοι εργάτες είχαν οργανώσει μαζί στο Λονδίνο ένα συλλαλητήριο ενάντια στην κατάπνιξη της εξέγερσης της Κρακοβίας από τον Τσάρο της Ρωσίας. Κύριο σύνθημα του συλλαλητηρίου ήταν «Ανεξαρτησία στην Πολωνία». Η Πολωνία ήταν υποδουλωμένη στην τσαρική Ρωσία. Στα 1863, λοιπόν, με αφορμή και το κοινό συλλαλητήριο Αγγλων και Γάλλων εργατών εντάθηκαν οι συζητήσεις γύρω από την υπόθεση οργάνωσης μιας εργατικής Διεθνούς.

Από την 6η δεκαετία του 19ου αιώνα σε πολλές χώρες τα αστικοδημοκρατικά και τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα αναζωογονούνται. Ο αγώνας για να ιδρυθούν ενωμένα κράτη στη Γερμανία και στην Ιταλία, η πολωνική εξέγερση του 1863 και ο εμφύλιος πόλεμος στις ΗΠΑ, όλα αυτά συγκινούν την πρωτοπορία της εργατικής τάξης.

Η αναζωογόνηση και η καινούρια ανάπτυξη του διεθνούς εργατικού κινήματος προβάλλουν το φλέγον ζήτημα της συσπείρωσης των δυνάμεων του παγκόσμιου προλεταριάτου για τον επαναστατικό αγώνα που πλησίαζε. Η Ενωση των κομμουνιστών είχε διασπαστεί και διαλυθεί. Ετσι δεν υπήρχε καμιά διεθνής προλεταριακή οργάνωση. Οι προσπάθειες να ιδρυθεί μια προλεταριακή οργάνωση, που έγιναν στις αρχές της 6ης δεκαετίας, καθρέφτιζαν την έντονη επιθυμία των πρωτοπόρων εργατών της Ευρώπης και της Αμερικής να ενωθούν σε παγκόσμια κλίμακα. Η επιθυμία αυτή φαίνεται πιο καθαρά στις εκδηλώσεις αλληλεγγύης που έδειξαν οι εργάτες στις διάφορες χώρες για την πολωνική εξέγερση, στα συλλαλητήρια των Αγγλων εργατών για να υποστηρίξουν τον αγώνα του αμερικάνικου λαού εναντίον της δουλείας κλπ.

Στις 10 Νοεμβρίου του 1863 οι Αγγλοι εργάτες απεύθυναν στους Γάλλους εργάτες μια έκκληση και τους καλούσαν να συγκροτήσουν μια παγκόσμια οργάνωση. «Για την υπόθεση των εργατών έλεγε η ανακοίνωση είναι ανάγκη να συναδελφωθούν οι λαοί. Γι’ αυτό το σύνθημά μας είναι η αδελφοσύνη. Ας συνδεθούμε στενά με όλους τους ανθρώπους που χρειάζονται την ειρήνη, την ελευθερία και τη βιομηχανική ανάπτυξη και ποθούν την ευτυχία σε όλη τη γη». Οι Γάλλοι εργάτες στην απάντησή τους έδειξαν ολοφάνερα την προθυμία τους για τη συγκρότηση μιας παγκόσμιας οργάνωσης.

Ο Τζορζ Οτζερ, διακεκριμένος Αγγλος συνδικαλιστής ηγέτης, ήταν αυτός που έκανε την «έκκληση» προς τους Γάλλους εργάτες, τονίζοντας την ανάγκη της κοινής δράσης της διεθνούς εργατιάς. Οι Γάλλοι όμως απάντησαν μετά από ένα σχεδόν χρόνο. Την απάντησή τους την έστειλαν στο Λονδίνο με τους ίδιους εργάτες που είχαν πάρει μέρος στο κοινό συλλαλητήριο για την ανεξαρτησία της Πολωνίας στα 1863.

Ετσι στις 28 Σεπτεμβρίου του 1864 έγινε η διεθνής συγκέντρωση στο Λονδίνο για να διαβαστεί η απάντηση των Γάλλων εργατών. Στη συγκέντρωση αυτή πήραν μέρος αντιπρόσωποι του προλεταριάτου της Αγγλίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, της Πολωνίας και της Ιρλανδίας. Ο Μαρξ εκλέχτηκε στο προεδρείο της συγκέντρωσης σαν αντιπρόσωπος των Γερμανών εργατών. Η συγκέντρωση αποφάσισε να ιδρυθεί η Διεθνής Ενωση των Εργατών.

Ο Τζορζ Οτζερ διάβασε στους συγκεντρωμένους αντιπροσώπους των εργατών την έκκληση που είχε σταλεί ένα χρόνο νωρίτερα στους Γάλλους εργάτες. Η έκκληση έλεγε ανάμεσα σ’ άλλα:

«Η αδελφοσύνη των λαών είναι εξαιρετικά αναγκαία προς το συμφέρον των εργατών. Γιατί κάθε φορά που προσπαθούμε να καλυτερέψουμε τη θέση μας με την ελάττωση των ωρών της εργασίας και με την αύξηση των ημερομισθίων, οι καπιταλιστές μας απειλούν ότι θα μισθώσουν Γάλλους, Βέλγους και Γερμανούς εργάτες που θα αναπληρώσουν την εργασία μας με χαμηλότερη τιμή. Δυστυχώς, η απειλή αυτή πραγματοποιείται συχνά. Το λάθος, βέβαια, δεν είναι των συντρόφων της ηπείρου, αλλά οφείλεται αποκλειστικά στην έλλειψη κανονικής σύνδεσης μεταξύ των μισθωτών των διαφόρων χωρών».

Και κατέληγε ως εξής:

«Να συγκληθεί μια συνέλευση των αντιπροσώπων της Γαλλίας, Ιταλίας, Γερμανίας, Πολωνίας, Αγγλίας και όλων των χωρών όπου υπάρχει επιθυμία συνεργασίας για το καλό της ανθρωπότητας. Να οργανώνουμε τα συνέδριά μας, να συζητούμε τα μεγάλα προβλήματα από τα οποία εξαρτάται η ειρήνη των εθνών».

Στη συγκέντρωση πήραν μέρος πάρα πολλοί εργάτες και ξένοι εξόριστοι. Πρόεδρος ήταν ο καθηγητής Ε. Σ. Μπίσλι. Ανάμεσα στους παρόντες ήταν και ο Μαρξ.

Ο Μ. Τολέν, ένας από τους Γάλλους εργάτες αντιπροσώπους, διάβασε την απάντηση της γαλλικής αντιπροσωπείας. Αφού περιέγραφε τις άθλιες συνθήκες ζωής των εργατών από την εκμετάλλευση των κεφαλαιοκρατών, καλούσε τους εργάτες όλων των χωρών να ενωθούν.

Ο Μαρξ βάζει τη σφραγίδα του

Σκοπός της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών ήταν να εκπληρώσει το ιστορικό καθήκον της συσπείρωσης των δυνάμεων του παγκόσμιου προλεταριάτου. Είχε και έναν άλλο σκοπό που ο Μαρξ τον διατύπωσε αργότερα στο γράμμα που έστειλε στο Γερμανό σοσιαλιστή Φρειδερίκο Μπόλτε. Η Διεθνής, έγραφε ο Μαρξ, ιδρύθηκε για να αντικαταστήσει τα διάφορα σοσιαλιστικά και μισοσοσιαλιστικά τμήματα με μια πραγματική αγωνιστική οργάνωση της εργατικής τάξης.

Τα καθήκοντα αυτά προσδιόρισαν το περιεχόμενο της Ιδρυτικής Διακήρυξης και του Καταστατικού της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών. Και τα δύο κείμενα γράφτηκαν από τον Μαρξ και εγκρίθηκαν ομόφωνα την 1η Νοεμβρίου του 1864 από την επιτροπή που εκλέχτηκε από τη συγκέντρωση του Σεντ Μάρτινς Χολ για να καταρτίσει το πρόγραμμα της Διεθνούς Ενωσης της εργατικής τάξης.

Η Ιδρυτική Διακήρυξη περιγράφει με ζωηρά χρώματα την κατάσταση του προλεταριάτου στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες και αποδείχνει πως η εξαθλίωσή του ολοένα μεγάλωνε, ενώ ταυτόχρονα αυξανόταν ο πλούτος των εύπορων τάξεων. Ο Μαρξ ξεσκεπάζει την εκμεταλλευτική ουσία του καπιταλιστικού συστήματος και τονίζει πως «ούτε η τελειοποίηση των μηχανών, ούτε η εφαρμογή των επιστημονικών μεθόδων στην παραγωγή, ούτε η καλυτέρευση των συγκοινωνιακών μέσων, ούτε οι καινούργιες αποικίες, ούτε η μετανάστευση, ούτε το πλάτεμα των αγορών, ούτε το ελεύθερο εμπόριο, ούτε όλα αυτά μαζί θα απελευθερώσουν τις εργαζόμενες μάζες από την αθλιότητα. Στη σημερινή ελαττωματική βάση κάθε καινούργια ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της εργασίας βαθαίνει αναπόφευκτα τις κοινωνικές αντιθέσεις και οξύνει τους κοινωνικούς ανταγωνισμούς».

Στην «Ιδρυτική Διακήρυξη» χαιρετιζόταν η μεγάλη νίκη των Αγγλων εργατών για τη μείωση του εργάσιμου χρόνου στα 1847, ύστερα από τριαντάχρονο αγώνα, με την κατάκτηση με νόμο της δεκάωρης εργάσιμης μέρας. Πιο συγκεκριμένα αναφέρεται: «Το νομοσχέδιο για το δεκάωρο δεν ήταν μόνο μια μεγάλη πραχτική επιτυχία, ήταν η νίκη μιας αρχής. Για πρώτη φορά η πολιτική οικονομία της αστικής τάξης νικήθηκε μπροστά στα μάτια όλων από την πολιτική οικονομία της εργατικής τάξης». Μετά απ’ αυτή τη νίκη των Αγγλων εργατών, σ’ όλη τη Δυτική Ευρώπη οι κυβερνήσεις αναγκάστηκαν να υιοθετήσουν παρόμοιους νόμους μείωσης του ημερήσιου εργάσιμου χρόνου.

Η «Ιδρυτική Διακήρυξη» ανέφερε επίσης ότι το μεγάλο καθήκον της εργατικής τάξης είναι σήμερα η κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας: «Οι εργάτες απόδειξαν πως η παραγωγή σε μεγάλη κλίμακα και μάλιστα σύμφωνα με τις απαιτήσεις της σύγχρονης επιστήμης είναι δυνατόν να γίνει χωρίς την τάξη των επιχειρηματιών που εκμεταλλεύονται την εργασία της τάξης των μισθωτών εργατών… Γι’ αυτό το λόγο η εργατική τάξη έχει ένα μεγάλο καθήκον, να κατακτήσει την πολιτική εξουσία». Ο Μαρξ έβαζε ως απαραίτητο όρο για την κοινωνική απελευθέρωση του προλεταριάτου το δυνάμωμα της ταξικής του οργάνωσης και του ιδεολογικού του εξοπλισμού.

Η Ιδρυτική Διακήρυξη περιέχει μια σπουδαία θέση, πως η εργατική τάξη έχει καθήκον να παρακολουθεί την εξωτερική πολιτική, ενώ υπογράμμιζε την ανάγκη να έχουν οι εργάτες δική τους εξωτερική πολιτική. Πιο συγκεκριμένα, σχετικά μ’ αυτό αναφέρει: «Αν η χειραφέτηση της εργατικής τάξης απαιτεί την αδελφική συνεργασία των εργατών διαφόρων εθνών, πώς θα μπορέσουν να εκπληρώσουν αυτή τη μεγάλη αποστολή με μια εξωτερική πολιτική που επιδιώκει εγκληματικά σχέδια, που εκμεταλλεύεται τις εθνικές προκαταλήψεις και που κατασπαταλά σε ληστρικούς πολέμους το αίμα και τον πλούτο του λαού;».

Το πρώτο προγραμματικό κείμενο της Διεθνούς τελειώνει με το σύνθημα του «Μανιφέστου του κομμουνιστικού κόμματος»: Προλετάριοι όλων των χωρών ενωθείτε! Αυτό σημαίνει πως ο αγώνας για την κοινωνική απελευθέρωση της εργατικής τάξης πρέπει να γίνεται με βάση τις αρχές του προλεταριακού διεθνισμού.

Αλλά και το προσωρινό Καταστατικό της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών περιείχε πολύ σπουδαίες προγραμματικές θέσεις – για το συσχετισμό του οικονομικού και του πολιτικού αγώνα της εργατικής τάξης, για τον τελικό σκοπό του αγώνα αυτού και για την αποφασιστική σημασία που έχουν για την επιτυχία του η αλληλεγγύη ανάμεσα στους εργάτες διαφόρων κλάδων σε κάθε χώρα και οι αδελφικοί δεσμοί ανάμεσα στους προλετάριους των διαφόρων χωρών. Το Καταστατικό τονίζει πως για να πετύχει η εργατική τάξη την κοινωνική της απελευθέρωση πρέπει να αγωνίζεται πολιτικά και να πιστεύει πως ο πολιτικός αγώνας της είναι ένα μέσο για να φτάσει στον τελικό της σκοπό – στην κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Το προσωρινό Καταστατικό της Ενωσης αρχίζει μ’ ένα προοίμιο που θέτει στην οργάνωση το καθήκον να καθοδηγήσει την εργατική τάξη για την κοινωνική της απελευθέρωση ως εξής: «Η απελευθέρωση της εργατικής τάξης πρέπει να καταχτηθεί από την ίδια την εργατική τάξη.

Ο αγώνας για την απελευθέρωση της εργατικής τάξης δεν είναι αγώνας για ταξικά προνόμια και μονοπώλια, αλλά για ίσα δικαιώματα και καθήκοντα και για την κατάργηση κάθε ταξικής κυριαρχίας.

Η οικονομική υποδούλωση του εργάτη στο μονοπωλητή των μέσων εργασίας, δηλαδή των πηγών της ζωής, αποτελεί τη βάση όλων των μορφών της δουλείας, τη βάση της κοινωνικής αθλιότητας, του διανοητικού μαρασμού και της πολιτικής εξάρτησης.

Η οικονομική απελευθέρωση της εργατικής τάξης είναι, επομένως, ο μεγάλος τελικός σκοπός, στον οποίο πρέπει να υποταχθεί σαν μέσο κάθε πολιτικό κίνημα.

Ολες οι προσπάθειες που τείνουν σ’ αυτό το μεγάλο σκοπό απέτυχαν ως τώρα από έλλειψη αλληλεγγύης ανάμεσα στους εργατικούς κλάδους κάθε χώρας και από την απουσία ενός αδελφικού δεσμού ανάμεσα στους εργάτες των διαφόρων χωρών.

Η απελευθέρωση της εργατικής τάξης δεν είναι ούτε τοπικό, ούτε εθνικό, αλλά ένα κοινωνικό καθήκον που αγκαλιάζει όλες τις χώρες, στις οποίες υπάρχει η σύγχρονη κοινωνία και που η λύση του εξαρτάται από την πραχτική και θεωρητική συνεργασία των πιο προχωρημένων χωρών.

Το σημερινό ξαναζωντάνεμα του κινήματος της εργατικής τάξης στις πιο προχωρημένες βιομηχανικές χώρες της Ευρώπης, ενώ γεννά νέες ελπίδες, απευθύνει, ταυτόχρονα, μια πανηγυρική προειδοποίηση να μην επαναληφθούν τα παλιά λάθη και απαιτεί την άμεση συνένωση των ασύνδετων ακόμα κινημάτων».

Η Διεθνής Ενωση των εργατών βασίστηκε στην αρχή του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού. Ανώτατο όργανο ήταν το ετήσιο συνέδριό της. Το συνέδριο εξέλεγε από τα μέλη του για ένα χρόνο το κεντρικό ή, όπως ονομάστηκε αργότερα, το γενικό συμβούλιο που ήταν το ανώτερο όργανο της Διεθνούς στο χρονικό διάστημα που μεσολαβούσε ως το επόμενο συνέδριο. Το γενικό συμβούλιο διόριζε από τα μέλη του γραμματείς αντιπροσώπους για την επαφή με τις οργανώσεις της Διεθνούς στις διάφορες χώρες. Εδρα του γενικού συμβουλίου ορίστηκε το Λονδίνο. Οι οργανώσεις βάσεις της Διεθνούς ήταν τα τμήματα στις διάφορες χώρες. Οι εργατικές ενώσεις που υπήρχαν όταν ιδρύθηκε η Διεθνής Ενωση των εργατών, πέρασαν στη δύναμή της με τα δικαιώματα που είχαν τα τμήματα. Τα τμήματα ενώνονταν σε περιφερειακές και εθνικές ομοσπονδίες με επικεφαλής αντίστοιχα ομοσπονδιακά και εθνικά συμβούλια.

Τεράστιο βήμα μπροστά

Οι Γάλλοι εργάτες πρότειναν σαν έδρα της Διεθνούς το Λονδίνο. Επίσης, πρότειναν να γίνει επίσημο όργανό της η αγγλική εργατική εφημερίδα «Beehive», να καθοριστεί προσωρινά ένα σύστημα συνδρομών και η νέα οργάνωση να καθοδηγείται προσωρινά από μια Κεντρική Επιτροπή με υποεπιτροπές σ’ όλες τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Η πρόταση έγινε δεχτή. Ετσι εκλέχτηκε ένα Γενικό Συμβούλιο που απαρτιζόταν από 21 μέλη για την εκτέλεση των αποφάσεων. Το Συμβούλιο εξουσιοδοτήθηκε να προσλάβει νέα μέλη κατά την κρίση του.

Στις αρχές του Οκτώβρη το Γενικό Συμβούλιο έκανε μερικές συνεδριάσεις που στη διάρκειά τους εγκρίθηκε η ονομασία της Διεθνούς. Η ονομασία της ήταν: «Διεθνής Ενωση των Εργατών». Ως 1η Διεθνής ονομάστηκε μετά την ίδρυση της 2ης Διεθνούς, στα 1889.

Ως μέλη του καθοδηγητικού της οργάνου του Κεντρικού Συμβουλίου εκλέχτηκαν: Ο Τζορτζ Οτζερ, πρόεδρος και ο Γουίλιαμ Ρ. Κρίμερ, επίτιμος γενικός γραμματέας. Εκλέχτηκαν, επίσης, γραμματείς για τη Γερμανία (Κ. Μαρξ), την Αμερική (Π. Φοξ). Ο Πίτερ Α. Φοξ ήταν Αγγλος δημοσιογράφος, ανταποκριτής για την Αμερική στην περίοδο 1866-1867, που προσχώρησε στη Διεθνή, εκλέχτηκε στο καθοδηγητικό της όργανο και ορίστηκε γραμματέας για τις ΗΠΑ. Εκλέχτηκαν επίσης γραμματείς για την Ιταλία, την Πολωνία, την Ελβετία και τη Γαλλία. Μέλη του προσωρινού Κεντρικού Συμβουλίου ήταν: Οι Αγγλοι Λόνγκμαϊντ, Γουόρλεϊ, Λίνο, Χουίτλοκ, Φοξ, Μπλάκμορ, Χάρτουελ, Πίτζον, Λούκραφτ, Γουέστον, Ντελ, Σίρμαν, Νάιες, Σόου, Λέικ, Μπάκλεϊ, Οτζερ, Χόουελ, Οσμπορν, Κάρτελ, Γκρέι, Χουίλερ, Στέινσμπι, Μόργκαν, Γκρόσμιθ, Κρίμερ, Ντικ. Οι Γάλλοι Ντενουάλ, Λε Λιουμπέζ, Ζουρντέι, Μαρίζο, Λερού, Μπορντάζ, Μποχέ, Ταλαντιέ, Ντιπόν. Οι Ιταλοί Βολφ, Φοντάνα, Σετάτσι, Αλντροβάντι, Λάμα, Σολούστρι. Οι Ελβετοί Νιουπερλί, Γιουνγκ. Οι Γερμανοί Εχκάους, Βολφ, Οτο, Λέσνερ, Πφάντερ, Λόχνερ, Μαρξ, Καντ, Μπόλετερ. Οι Πολωνοί Χόλτορπ, Ριμπζίνσχι. Το πρώτο συνέδριο της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών ορίστηκε για το 1865 στις Βρυξέλλες.

Το Γενικό Συμβούλιο καταπιάστηκε αμέσως με την επεξεργασία του πολιτικού προγράμματος και του καταστατικού της Διεθνούς Ενωσης των Εργατών.

Το πολιτικό πρόγραμμα και το καταστατικό της 1ης Διεθνούς φέρουν τη σφραγίδα του Μαρξ. Βεβαίως, για την επεξεργασία τους και την τελική διατύπωση έγινε αρκετή συζήτηση, ενώ απορρίφθηκαν διάφορα σχέδια, τα οποία υποβλήθηκαν στο Γενικό Συμβούλιο.

Η Διεθνής καθοδήγησε άμεσα την εξέγερση του Παρισιού το 1871 και την Κομμούνα, την εγκαθίδρυση της πρώτης ιστορικά εργατικής κυβέρνησης, ήταν δηλαδή η πρώτη δοκιμή εγκαθίδρυσης της δικτατορίας του προλεταριάτου και την οποία αναλύει ο Μαρξ στο έργο του «Ο εμφύλιος πόλεμος στη Γαλλία». Ο ίδιος ο Μαρξ από τη Διεθνή καθοδηγούσε την εξέγερση και την πορεία εξέλιξης της Κομμούνας. Με την Παρισινή Κομμούνα τελειώνει μια περίοδος ανάπτυξης εργατικών αγώνων και επαναστάσεων, ενώ η ίδια η εξέγερση του Παρισιού αποδεικνύει την αναγκαιότητα ίδρυσης κομμουνιστικών κομμάτων σε κάθε ξεχωριστή χώρα. Η Διεθνής έχει ήδη συμβάλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη του εργατικού κινήματος. Υπήρξε ένα τεράστιο βήμα, ιστορική κατάχτηση του διεθνούς εργατικού κινήματος. Παρ’ όλ’ αυτά δεν ήταν ακόμη η οργάνωση που μπορούσε να καθοδηγήσει αποτελεσματικά την εργατική τάξη στην επαναστατική της πάλη. Αλλωστε, τα διάφορα ρεύματα μέσα στο εργατικό κίνημα, από τα μικροαστικά οπορτουνιστικά (Προυντόν, Λασάλ, Μπλανκί κλπ.), έως τον αναρχισμό (Μπακούνιν), είχαν επίδραση και στις γραμμές της. Τόσο ο Μαρξ όσο και ο Ενγκελς, μέσα από τη δράση τους, θεωρητική και πραχτική, συνέβαλαν, ώστε να ξεκαθαρίζεται θεωρητικά το επαναστατικό εργατικό κίνημα απ’ αυτές τις επιρροές, πράγμα βεβαίως δύσκολο για τη συγκεκριμένη ιστορική εποχή. Ετσι, μέσα από τη σφοδρή διαπάλη στις γραμμές της μπολιαζόταν το εργατικό κίνημα με τη θεωρία του Μαρξ. Αυτή ήταν και η μεγαλύτερη υπηρεσία που πρόσφερε στο εργατικό κίνημα, μεγαλύτερη ίσως και από την πραχτική καθοδήγηση των εργατικών αγώνων, με αποκορύφωμα την Κομμούνα του Παρισιού. Η 1η Διεθνής έπαψε τυπικά να υπάρχει το 1876 (ουσιαστικά είχε αρχίσει τη φθίνουσα πορεία από το Συνέδριο της Χάγης στα 1872, οπότε και διασπάστηκε), αφού είχε εκπληρώσει το έργο της στις ιστορικές συνθήκες που έδρασε.

Πηγές:

1. Ουίλιαμ Φόστερ, «Ιστορία των τριών Διεθνών».

2. Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια.

3. Μαρξ Ενγκελς: «Διαλεχτά έργα», τόμος πρώτος, για την Ιδρυτική διακήρυξη και το καταστατικό.

4. Ακαδημία Επιστημών ΕΣΣΔ: «Παγκόσμια Ιστορία», εκδόσεις «Μέλισσα».

 

 

Σχόλια

• Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό το άρθρο.

Δεν σας επιτρέπεται η υποβολή σχολίων. Παρακαλούμε συνδεθείτε.