Παρασκευή, 29 Μάρ, 2024

  • Οι εκπαιδευτικοί στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΠΕ Ημαθίας  έδωσαν ηχηρή, αγωνιστική απάντηση!
  • Απορρίφθηκε η πρόταση δυσπιστίας από τους κυβερνητικούς βουλευτές. Υπερψήφισε το ΚΚΕ
  • Η Ανακριτική Επιτροπή δήλωσε ότι οι δράστες του μακελειού στη Μόσχα είχαν πληρωθεί από την Ουκρανία
  • Οι παραιτήσεις δυο υπουργών της κυβέρνησης δεν αλλάζουν τις σχέσεις και τα παζάρια με τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα
  • Ούτε κουβέντα για τις συνέπειες της πολιτικής απελευθέρωσης της ΕΕ στα τρένα από ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά
  • Ορκωμοσία τακτικού μέλους του Συμβουλίου Δημοτικής Κοινότητας Μακροχωρίου
Οι εκπαιδευτικοί στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΠΕ Ημαθίας  έδωσαν ηχηρή, αγωνιστική απάντηση!1 Απορρίφθηκε η πρόταση δυσπιστίας από τους κυβερνητικούς βουλευτές. Υπερψήφισε το ΚΚΕ2 Η Ανακριτική Επιτροπή δήλωσε ότι οι δράστες του μακελειού στη Μόσχα είχαν πληρωθεί από την Ουκρανία3 Οι παραιτήσεις δυο υπουργών της κυβέρνησης δεν αλλάζουν τις σχέσεις και τα παζάρια με τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα4 Ούτε κουβέντα για τις συνέπειες της πολιτικής απελευθέρωσης της ΕΕ στα τρένα από ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, Νέα Αριστερά5 Ορκωμοσία τακτικού μέλους του Συμβουλίου Δημοτικής Κοινότητας Μακροχωρίου6

Το Σχόλιο της Ημέρας

Ρεσιτάλ θράσους, προκλητικότητας και θεατρινισμού

Προκλητικός και θρασύς εμφανίστηκε ο Κυρ. Μητσοτάκης στην Βουλή απαιτώντας να επιβληθεί σιωπητήριο σχετικά με τις αιτίες του εγκλήματος στα Τέμπη και να αποδοθούν όλα στο γνωστό και από την πρώτη στιγμή δουλεμένο σενάριο της κυβέρνησης περί «ανθρώπινου λάθους», το οποίο άλλωστε συντηρούν και με τη γραμμή τους τα κόμματα της συναινετική... Περισσότερα

Σκέψεις με αφορμή ένα ποίημα του Λόρκα

από Η Άλλη Άποψη
Σκέψεις με αφορμή ένα ποίημα του Λόρκα

Γράφει ο Σίμος Ανδρονίδης υποψήφιος διδάκτορας ΑΠΘ

Ο σπουδαιότερος Ισπανός ποιητής του 20ου αιώνα Φεντερίκο Γαρθία Λόρκα, (1898-1936) άφησε πίσω του ένα σπουδαίο ποιητικό έργο. Ένα ποιητικό έργο-σταθμός στην ιστορία της Ισπανικής ποίησης, το οποίο διατρέχει και διαπερνά το «κλειστό» περίβλημα της πραγματικότητας αποτυπώνοντας ταυτόχρονα, με θαυμαστό τρόπο, «θραύσματα» σκέψης, που, την ίδια στιγμή μετασχηματίζονται σε «κρατήρες» ενός προσίδιου ποιητικού λόγου που ανατέμνει και εμπλουτίζει τον τρόπο πρόσληψης μίας  ποιητικότητας που «εγγίζει» το «ολικό» κοινωνικό γίγνεσθαι. Ένα σπουδαίο ποίημα του θεωρείται και είναι το ‘Μοιρολόϊ για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας’, που ακριβώς αναφέρεται στο θάνατο ενός  σπουδαίου Ισπανού ταυρομάχου.

Ο Φεντερίκο Γαρθία Λόρκα, με μοναδική ποιητική ακρίβεια αντιστρέφει την διαδικασία του θανάτου και του θρήνου, ώστε εκείνη την στιγμή ο θάνατος να γίνεται τρόπος και μορφή πρόσληψης της διαδικασίας της ζωής. Προσδίδει «ποιητικό βάθος» στο θάνατο, θρηνώντας την απώλεια του φίλου του ταυρομάχου με τον τρόπο που προσομοιάζει στη μαχόμενη και «ζώσα» ποίηση: τον θρηνεί τραγουδώντας και υμνώντας τα κατορθώματα του.

«Τ΄ ΑΠΟΓΕΜΑ η ώρα πέντε. Είτανε πέντε ακριβώς τ’ απόγεμα. Τ’ άσπρο σεντόνι έφερε ‘να αγόρι τ΄απόγεμα  η ώρα πέντε. Ένας κουβάς μ’ ετοιμασμένο ασβέστη τ’ απόγεμα η ώρα πέντε. Τ’ άλλα είταν  θάνατος και θάνατος μονάχα τ’ απόγεμα η ώρα πέντε».[1] Ο θάνατος του Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας νοείται ως δυνητική παύση της διαδικασίας της ζωής. Εκείνη την στιγμή της «χωρικής»-ποιητικής επαφής μεταξύ τεθνεώτος ταυρομάχου και ζωντανού ποιητή, εκείνη την στιγμή της «χρονικής» έκτασης του πόνου και του θρήνου, ο θάνατος δύναται να επικαθορίσει και να «επικαλύψει» όχι μόνο την ανθρώπινη παρουσία και διάσταση αλλά και την ίδια την νοηματοδότηση της ανθρώπινης ζωής.

Ο χρόνος συστέλλεται και συμβαδίζει με τον ανθρώπινο και «ποιητικό» θρήνο. Για να κάνουμε και έναν παραλληλισμό με την δική μας κοινωνική πραγματικότητα, η δολοφονία του αντιφασίστα μουσικού  Παύλου Φύσσα από το μέλος του νεοναζιστικού μορφώματος της Χρυσής Αυγής Γιώργο Ρουπακιά, πριν  από έναν χρόνο, (17 Σεπτεμβρίου 2013) νοήθηκε, εκείνη την «παγωμένη» χρονική στιγμή», ως «μαύρος» θάνατος που επικαθορίζει τα πάντα, ως  θάνατος που ήρθε με την μορφή του «σκότους» και του μίσους.

 Όμως ακριβώς, η αγωνιστική παρακαταθήκη του Παύλου Φύσσα,  η ενεργός και ζώσα αντιφασιστική δραστηριοποίηση και μνήμη έγιναν καταλύτες μίας κινητοποίησης που εξαπλώθηκε σε όλη την χώρα ανανοηματοδοτώντας και ανασημασιοδοτώντας την προσίδια κοινωνική αλλά και πολιτική ολότητα.

«Τ’ αρχαίου κόσμου η δαμάλα με πικρή έγλειφε γλώσσα το μουσούδι με το αίμα το χυμένο εκεί στην άμμο, και οι ταύροι του Γκισάντο, πέτρινου θανάτου όμοιοι, μούγκρισαν σα δυο αιώνες από στράτες χορτασμένοι. Όχι. Να το δω δε θέλω!».[2] Το αίμα του θαρραλέου ταυρομάχου κυλάει, «χυμένο εκεί στην άμμο», γίνεται τραγούδι, απείκασμα μνήμης που διατηρεί την  «όλη» εικόνα, την ανάμνηση, ζωντανή. Οι ταύροι του θανάτου, οι «ταύροι του πόνου» που πλήγωσαν θανάσιμα τον ταυρομάχο, αναδύονται στην επιφάνεια ως αρχέγονες μορφές ενός παρελθόντος μακρινού, πέτρινου, απόμακρου, «παγωμένου», που, όμως, εκείνη την στιγμή, την στιγμή του θρήνου, μετασχηματίζονται σε μορφές που νοηματοδοτούν το παρόν της απώλειας του ταυρομάχου.

 Αυτά τα περήφανα και δυνατά ζώα, που θεωρούνται αναπόσπαστο κομμάτι της Ισπανική λαϊκής κουλτούρας και παράδοσης συμμετέχουν σε μία φαινομενικά αντιφατική και παράδοξη διαδικασία: Συμμετέχουν στο δίπολο της χαράς και του πόνου. Της χαράς που προσφέρει στους Ισπανούς η παρακολούθηση ταυρομαχιών, αλλά και του πόνου που δύναται να προέλθει από το θανάσιμο χτύπημα του ταύρου. Σε αυτό το πλαίσιο, συμμετέχουν στην ίδια διαδικασία, στο ίδιο δίπολο: Στο δίπολο της ζωής και του θανάτου. Ο ποιητής δεν θέλει να δει, δεν θέλει να αντικρίσει το αίμα του νεκρού ταυρομάχου, που πλέον, θα ενσωματωθεί οργανικά στη γη.

 Δεν θέλει να το αντικρίσει, διότι το αίμα του νεκρού νοείται ως «μέρος» και κομμάτι της διαδικασίας «συγκρότησης» της λήθης, η οποία θα επέλθει μετά από το θάνατος του ταυρομάχου. Και εδώ έγκειται η σπουδαιότητα του έργου του ποιητή: Να διατηρήσει «ζωντανή» και «ενεργή» την μνήμη του ταυρομάχου, εκείνη την πυρίκαυστο και διακεκαυμένη μνήμη που επενεργεί οργανικά και συμβάλει στην εκ νέου νοηματοδότηση της πολύτιμης ανθρώπινης παρουσίας και ζωής. Έτσι, η μνήμη νοείται ως δρών στοιχείο μίας εκ νέου συγκρότησης του σπασμένου «ψηφιδωτού» της παρουσίας και της δράσης του Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας.

 Όπως και το αίμα του δολοφονημένου Παύλου Φύσσα, «πότισε» τους δρόμους του Κερατσινίου, όρισε τον «χώρο» και τον «χρόνο» και «άνθισε», προσφέροντας μας τους καρπούς της ενεργητικής και βαθιά πολιτικής αντιφασιστικής δραστηριοποίησης. Το μίσος και ο  «μαύρος» θάνατος, δεν κατάφεραν να νικήσουν την συλλογική και ιστορική μνήμη. Η κοινωνική δράση προϋποθέτει την συγκρότηση και διατήρηση της μνήμης.

 «Και το αίμα του κυλάει τραγουδώντας στα λιβάδια, μες στους βάλτους τραγουδώντας, από κέρατα γλυστράει παγωμένα, στην ομίχλη ξέψυχο παραπατάει, σ’ άμετρες οπλές σκοντάφτει, σε μακριά, θλιμμένη γλώσσα σκοτεινή, να σχηματίσει τέλμα αγωνίας, πλάϊ στον Γουαδαλκιβίρ των άστρων».[3]

 Και το αίμα του «κυλάει» και ενσωματώνεται οργανικά στη γη που το δέχεται και το κάνει κτήμα της. Και από την γη του πόνου φθάνει ψηλά, στον ουρανό, στον «Γουαδαλκιβίρ των άστρων», γίνεται το ίδιο άστρο που μεταγγίζει την ζωή, όπως κάνει και ο μεγάλος ποταμός που διατρέχει την Ανδαλουσία. Το αίμα γίνεται τραγούδι, τραγούδι της ίδιας της ζωής, άστρο παράλληλο με την φύση. Και πάντα, η ζωή και το φως θα θριαμβεύουν, ευρισκόμενα σε αρμονία με αγώνα του ανθρώπου για έναν αξιοβίωτο βίο. Για έναν βίο που θα συνταυτίζει την δράση με την διάσταση της θέασης ενός όμορφου κόσμου, εκεί όπου το συμπαντικό και λυτρωτικό  φως κατακαεί τις «σκοτεινές» και «μαύρες» αθέατες γωνίες της ανθρώπινης ύπαρξης και δράσης. Το «εμείς» της συλλογικής δράσης νοείται ως τρόπος και διαδικασία υπέρβασης του «εγώ» της απάθειας και της μοιρολατρίας.

 Το ‘Μοιρολόϊ για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας’ ανήκει στην παράδοση του θρήνου και της ελεγείας που όμως, συνδέονται οργανικά με την ίδια την ανθρώπινη ζωή και παρουσία.  Η τέχνη μεταπλάθει με τα δικά της «υλικά» το κοινωνικό γίγνεσθαι, συνθέτοντας αξίες και πρότυπα που τείνουν να χαρακτηρίσουν την ενεργό κοινωνική παρέμβαση και αποστολή της.

 



[1] Βλ.σχετικά, Φεντερίκο Γαρθία Λόρκα, ‘Μοιρολόϊ για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας’, Μετάφραση: Ευστρατιάδης Αργύρης, Εισαγωγή: Jose Ramon Irigouen & Βαγγέλης Ροζακέας, Εκδόσεις Ηριδανός, Αθήνα, 1969, σελ. 23. Ιδιαίτερα η εισαγωγή στην ποίηση του Λόρκα είναι ιδιαίτερα κατατοπιστική και μας βοηθάει να βρούμε το «νήμα» που συνδέει αυτή την  μαχόμενη και λυρική ποίηση με την γενικότερη Ισπανική λαϊκή παράδοση.

[2] Βλ.σχετικά, Φεντερίκο Γαρθία Λόρκα, ό.π..σελ.30-31.

[3] Βλ.σχετικά, Φεντερίκο Γαρθία Λόρκα, ό.π…σελ.35.

 

Έχει διαβαστεί 634 φορές

Σχόλια

  • Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό το άρθρο.
 
Παρακαλώ περιμένετε...

Δεν σας επιτρέπεται η υποβολή σχολίων. Παρακαλούμε συνδεθείτε.

Αναζήτηση

advertisement
advertisement
advertisement

Συνέντευξη τύπου της πρέσβειρας της Κούβας Zelmys María Domínguez Cortina

advertisement

Το βιβλιοχαρτοπωλείο «ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΟ» κοντά σας με υπηρεσία Delivery!

advertisement

«Η Εθνική Αντίσταση στη Βέροια: Ένα οδοιπορικό στους δρόμους της πόλης μας και στη ιστορία της χώρας μας»

«Άτιμη Ασφαλιστική»

Ο Καιρός στη Βέροια


Could not get weather data!

Ποιός είναι online

Έχουμε online 401 επισκέπτες και 1 μέλος.

Scrolltop (Κύλιση προς τα Πάνω)