Του Αλέκου Χατζηκώστα *

Έναν ακόμα κρίκο στην πολιτική της εμπορευματοποίησης του νερού έρχονται να προσθέσουν οι πρόσφατες κυβερνητικές ανακοινώσεις για μέτρα υποτιθέμενης αντιμετώπισης της λειψυδρίας. Πρόκειται για μια ολόκληρη πορεία που διαχρονικά ακολουθούν κυβερνήσεις και το (αστικό) κράτος σε ευθυγράμμιση με την ΕΕ, μια πολιτική διαχείρισης των υδάτων με κριτήριο την καπιταλιστική κερδοφορία και το «κόστος - όφελος» του αστικού κράτους, που αποδεδειγμένα πλέον είναι σε βάρος των λαϊκών αναγκών σε ύδρευση και άρδευση.

1. Το βολικό άλλοθι της «κλιματικής κρίσης» επικαλούνται και σε αυτήν την περίπτωση για να κρυφτεί η πηγή του προβλήματος, που δεν αφορά γενικά την έλλειψη νερού. Στο ίδιο πλαίσιο διογκώνονται προπαγανδιστικά υπαρκτοί κίνδυνοι, όχι για να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν αλλά για να προωθηθεί εκ νέου η υπαίτια αντιλαϊκή πολιτική, χωρίς εμπόδια.

Φυσικά, περίοδοι ανομβρίας έχουν υπάρξει κατά καιρούς - αφού πρόκειται για φυσικό φαινόμενο που επαναλαμβάνεται - αλλά το «ένα το κρατούμενο», ότι η Ελλάδα διαθέτει αρκετούς υδάτινους πόρους, δεν έχει αλλάξει.

Παρότι οι διαθέσιμες ποσότητες νερού της Ελλάδας αρκούν για την πλήρη κάλυψη των αναγκών της, το διαθέσιμο υδάτινο δυναμικό δεν αξιοποιείται ορθολογικά, με βάση τις ανάγκες ανά περιοχή. Δεν υπάρχουν ή καθυστερούν τα αναγκαία έργα υποδομής για τη συγκέντρωση, τη διοχέτευση και τη σωστή κατανομή του.

Αυτά τα έργα υπόκεινται με τη σειρά τους στις «δημοσιονομικές αντοχές» της χώρας και στην εξασφάλιση των ματωμένων πλεονασμάτων, στον γνωστό «κόφτη» του «κόστους - οφέλους», ενώ εξαρτώνται από το κατά πόσο εξυπηρετούν τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων.

Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους:

-Η χώρα μας έχει πάνω από 1.500 χειμάρρους, όμως χάνει κάθε χρόνο γύρω στα 86 εκατ. κυβικά μέτρα εδάφους από τις ορεινές και ημιορεινές περιοχές, που μεταφέρονται στις πεδινές, προκαλώντας σοβαρές πλημμύρες και άλλες καταστροφές.

-Για όλες τις ετήσιες ανάγκες της χώρας αξιοποιείται μόλις το 6% - 8% του ετήσιου βρόχινου νερού.

-Στις πόλεις, περίπου το 35% - 40% της παροχής νερού χάνεται λόγω διαρροών στα πεπαλαιωμένα δίκτυα.

-Η χώρα μας έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά αξιοποίησης των ωφέλιμων εσωτερικών υδάτινων πόρων (12,5%), ενώ σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες θα μπορούσε να αξιοποιηθεί το 25% - 30%.

2. Την ίδια ώρα η εμπορευματοποίηση του νερού και η νέα αντιλαϊκή πολιτική τιμολόγησής του αποτελούν κεντρική κατεύθυνση της ΕΕ και των ελληνικών κυβερνήσεων.

Αυτή η κατεύθυνση αποτυπώθηκε στην Οδηγία - Πλαίσιο της ΕΕ για το Νερό, του 2000, με την οποία εναρμονίστηκε η ελληνική νομοθεσία ήδη από το 2003 και αναθεωρήθηκε το 2023. Βασική στρατηγική επιλογή είναι να περιοριστεί η ζήτηση νερού μέσω της αύξησης της τιμής του, και όχι να αυξηθεί η προσφορά, με έργα εμπλουτισμού υδροφορέων και προστασίας δασών.

Η κοινοτική κατεύθυνση τιμολόγησης εστιάζει στη λεγόμενη «ανάκτηση του περιβαλλοντικού κόστους». Αυτό οδηγεί στην ενιαία τιμολόγηση για κάθε χρήση και στην αύξηση της τιμής όταν αυξάνεται η κατανάλωση. Δηλαδή τιμολογούνται παρόμοια τα οικιακά νοικοκυριά, τα νοσοκομεία κ.λπ. με τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, εργοστάσια, πεντάστερα ξενοδοχεία κ.ο.κ. Η προώθηση της πλήρους εμπορευματοποίησης του νερού και της ακριβής τιμολόγησης γίνεται με την προβολή του αυθαίρετου δόγματος "δεν θα βρούμε εύκολα περισσότερο νερό" και της απαίτησης της Κομισιόν για μείωση της κατανάλωσης έως το 2030. Γιατί στην ουσία ο πραγματικός στόχος στην Ελλάδα και στην ΕΕ είναι να μετατραπούν το νερό και η διαχείρισή του σε ακριβό εμπόρευμα, που θα αυξήσει τα κέρδη των ομίλων.

3. Το σχέδιο της κυβέρνησης για "την αντιμετώπιση της λειψυδρίας" προωθεί αποφασιστικά την πολιτική της ΕΕ για την εμπορευματοποίηση του νερού, η οποία θα επιφέρει εκτόξευση των τιμών σε βάρος του λαού. Πρόκειται για σχέδιο που υλοποιείται διαδοχικά από όλες τις κυβερνήσεις την τελευταία 15ετία με στόχο τη στήριξη της βιομηχανίας νερού της ΕΕ, γι' αυτό ιεραρχεί τεχνικές λύσεις ύδρευσης και άρδευσης με κριτήριο την κερδοφορία των επενδύσεων, σε βάρος των εργαζομένων. Ο λαός να απορρίψει κατηγορηματικά και να αντιπαλέψει τον σχεδιασμό της κυβέρνησης, συνολικά την πολιτική που αντιμετωπίζει το νερό ως εμπόρευμα, διεκδικώντας φτηνό, ελεγμένο, ποιοτικό νερό. Το δικαίωμα του λαού σε ασφαλή, προσιτή σε όλους ύδρευση και αποτελεσματική άρδευση απαιτείται σύγκρουση με αυτήν την πολιτική, με την «καρδιά» της, που είναι η καπιταλιστική κερδοφορία.

* Δημοσιογράφος-συγγραφέας

πρώτη δημοσίευση εφημερίδα ΒΕΡΟΙΑ