Περί αθώωσης και άλλων δαιμονίων

Του Σίμου Ανδρονίδου, υποψήφιου διδάκτορα ΑΠΘ

Το κείμενο αφιερώνεται στους «Michael Brown» της γενιάς μας

«Αμερική σαν βουβαλιού τομάρι ξαπλωμένη, αέρινη και διάφανη νυχτιά των καλπασμών, εκεί τα κατά τα έναστρα ύψη, ρουφάω της κούπας σου τη χλωροπράσινη δροσιά. Ναι, απ’ την άξεστη Αριζόνα και το ροζιάρικο το Γουισκόνσιν ως το Μιλγουόκι που ορθώνεται κόντρα σ’ ανέμους και σε χιόνια ή στα ξαναμμένα τέλματα του Γουέστ Παλμ, πλάι στους πευκώνες της Τακόμα, στων δρυμών σου την ατσάλινη πηχτή οσμή, διάβηκα πατώντας γη μητρική, φύλλα μαβιά, κροκάλες του καταρράχτη, ανεμοθύελλες που έτρεμαν σαν ολόκληρη τη μουσική, ποτάμια που προσεύχονταν όπως τα μοναστήρια, πάπιες και μήλα, στεριές και νερά, ειρήνη ατέλειωτη για του σταριού τη γέννα». (Pablo Neruda, ‘Nα ξυπνήσει ο ξυλοκόπος’).

H δικαστική απαλλαγή του αστυνομικού που πυροβόλησε και σκότωσε τον νεαρό Αφροαμερικανό Μichael Brown πυροδοτεί ένα νέο «κύμα» ταραχών στο Ferguson των ΗΠΑ. Το «κύμα» ταραχών φαίνεται να εξαπλώνεται και σε άλλες πόλεις των ΗΠΑ. Η ουσιαστική αθώωση του αστυνομικού Daren Wilson τέμνει και ανατέμνει το «εύρος» της δικαστικής παρέμβασης στις ΗΠΑ. Ουσιαστικά, ο δικαστικός μηχανισμός τείνει να άρει τους όρους της κανονιστικής-δικαιικής συγκρότησης στις ΗΠΑ, απαλλάσσοντας από τις κατηγορίες έναν αστυνομικό που πυροβόλησε και σκότωσε εν ψυχρώ τον νεαρό  Michael Brown.

H απόφαση του δικαστηρίου επικυρώνει συμβολικά όσο και πραγματικά το γεγονός ότι η «εκμηδένιση» της ανθρώπινης «μονάδας» στις ΗΠΑ τείνει να προσλάβει τα χαρακτηριστικά μίας προσίδιας «κανονικότητας» που αφενός μεν αποκλείει από το ευρύτερο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι ένα σημαντικό τμήμα του μπλοκ των λαϊκών-κυριαρχούμενων τάξεων, αφετέρου δε τείνει να ενσωματώσει οργανικά μορφές άσκησης κατασταλτικής βίας που φθάνουν μέχρι την φυσική «εξόντωση». Πριν από λίγες ημέρες, ένας αστυνομικός πυροβόλησε και σκότωσε ένα 12χρόνο παιδί, ένα παιδί που δεν πρόλαβε να «συγκροτηθεί» ως βασική ανθρώπινη «μονάδα».

Η κρατική-κατασταλτική βία «εγχαράζει» και ανανοηματοδοτεί τα ίδια τα όρια της εξουσιαστικής θέσμισης και άρθρωσης. Η αφαίρεση της ανθρώπινης ζωής δεν νοείται και δεν ορίζεται ως «πράξη» που χρήζει ποινικού κολασμού, αλλά κύρια νοηματοδοτείται ως πράξη που εμπεδώνει και εμβαθύνει την αντίληψη περί διασφάλισης του «νόμου και της τάξης». Με άλλα λόγια διατυπωμένο, η «πράξη» της φυσικής εξόντωσης εμπίπτει στα όρια και στο πλέγμα των καθηκόντων των μελών των καταπιεστικών μηχανισμών του κράτους.

Το ιδεολόγημα της διασφάλισης του «νόμου και της τάξης» ορίζεται και προσδιορίζεται συνάμα ως ιδεολογικό «υποσύνολο» της κυρίαρχης αστικής ιδεολογίας, μορφή και ιδεολογικός τύπος που αφενός μεν «θωρακίζει» και «σφυρηλατεί» την ενότητα των καταπιεστικών μηχανισμών του κράτους, αφετέρου δε διαχέεται στο πεδίο του κοινωνικού ως ιδεολογικό «υπόδειγμα» που διαμορφώνει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την συγκρότηση και την αποκρυστάλλωση ενός ιεραρχικού εξουσιαστικού «μοντέλου» διοίκησης.

Ο πολίτης ως αυτόνομη δικαιική «μονάδα» δεν δύναται να αμφισβητήσει τον ρόλο, τις αποφάσεις και τις «πράξεις» των μελών των κατασταλτικών μηχανισμών. Με αυτόν τον τρόπο, μεταβαίνουμε στη λογική και στην αντίληψη μίας προσίδιας ανασημασιοδότησης του δικαιικού «κύρους» του πολίτη. Η σταδιακή άρση των προϋποθέσεων συγκρότησης του πλέριου και «κριτικού πολίτη» συμφύεται οργανικά με τις αλλαγές που επιτελούνται στο εσωτερικό των κατασταλτικών μηχανισμών του κράτους. Και η θεμελιώδης αλλαγή συνίσταται στο εξής: η ιδεολογική «εσωτερίκευση» των καταπιεστικών μηχανισμών του κράτους αφενός μεν συμβάλλει στη συγκρότηση τους ως δομικό «όλον», αφετέρου δε ως κανόνας και πρόταγμα εγκιβωτίζεται και διαμεσολαβείται στο πεδίο του κοινωνικού, ήτοι στο πεδίο της αναπαραγωγής των κοινωνικών τάξεων.

 Έτσι, η δολοφονική «πράξη» του Daren Wilson «εξωτερικεύει» το πρόταγμα της διασφάλισης του «νόμου και της τάξης», ήτοι το κρατικό μονοπώλιο στην άσκηση και στην νομιμοποίηση της βίας. Και η κρατική-κατασταλτική βία ως ιδεολογικός και «πρακτικός» απότοκος μίας συγκεκριμένης αστικής κανονιστικής συγκρότησης και ιεράρχησης «συναντά» κύρια την δράση του μπλοκ των λαϊκών-υποτελών τάξεων.

Και πέρα από τις ιδεολογικές και κανονιστικές διαμεσολαβήσεις του αστικού κράτους και των μηχανισμών του, (κατασταλτικών & ιδεολογικών) η κατασταλτική βία τείνει στον εκμηδενισμό και στην προσίδια «εξαφάνιση» της ίδιας της ανθρώπινης ύπαρξης, της ύπαρξης που «φορτίζεται» κοινωνικά, πολιτικά, ιδεολογικά και φυλετικά. Και είναι εξόχως σημαντικό η ανάλυση μας να εστιάζει στις ευρύτερες και «κρισιακές» αποκρυσταλλώσεις της βίας, και στις ΗΠΑ και στην Ελλάδα και όπου αλλού. Ο θεμελιώδης διαχωρισμός της κεφαλαιοκρατικής δομής εγκιβωτίζεται και αποκρυστάλλωνεται στο εσωτερικό των μεγάλων αστικών κέντρων.  

Στη μητρόπολη του παγκόσμιου καπιταλισμού, τα μεγάλα αστικά κέντρα νοούνται και ορίζονται από την πλέρια και «ολική» οικονομική δραστηριοποίηση του άρχοντος αστικού συγκροτήματος εξουσίας. Η «χωρική» κατανομή του αστικού πεδίου αποτυπώνει την δομική διαίρεση και τον συσχετισμό δύναμης μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας. Οι «καλές» αστικές συνοικίες οριοθετούν το αστικό «εύρος» της πόλης, με άλλα λόγια οριοθετούν την οικονομική και πολιτική κυριαρχία της άρχουσας τάξης.

Οι «υποβαθμισμένες» λαϊκές εργατικές συνοικίες αποτελούν τον «χώρο» και το πεδίο δραστηριοποίησης του μπλοκ των λαϊκών-κυριαρχούμενων τάξεων. Ως «χώροι» άρθρωσης μίας συγκεκριμένης εργατικής δραστηριότητας ανάγονται στο «ολικό» πεδίο της πόλης ως «υποπροσδιορισμένοι» εργατικοί «χώροι».[1]

Η κρατική-κατασταλτική βία διαχέεται σε αυτές τις περιοχές ως εμπέδωση μίας προσίδιας μορφής «κανονικότητας». Δυστυχώς, ο Michael Brown δεν ήταν ο τελευταίος «κρίκος» στην ανθρώπινη «αλυσίδα» των θυμάτων της κρατικής βίας. Η εργατική και οι σύμμαχες τάξεις αντιμετωπίζουν σε κάθε έκφανση της ζωής τους τις μορφές της ιδεολογικής-κατασταλτικής βίας που αναδιαμορφώνει το πεδίο δράσης της. Σε συνθήκες παγκόσμιας και βαθιάς οικονομικής-καπιταλιστικής κρίσης, η κρατική-κατασταλτική βία «οξύνει» τις «γωνίες» της παρέμβασης και της δράσης της.

Σχόλια

• Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό το άρθρο.

Δεν σας επιτρέπεται η υποβολή σχολίων. Παρακαλούμε συνδεθείτε.

Προηγούμενο άρθρο

Η κίνηση του Podemos.

Επόμενο άρθρο

Τα ψηφίσματα των φορέων και η στάση των αιρετών