Το Πολυτεχνείο ως εργαστήριο πολέμου στην εποχή της πολεμικής οικονομίας

Σε μια περίοδο που «τα τύμπανα του πολέμου ηχούν ολοένα και πιο δυνατά» και που οξύνονται καθημερινά οι ιμπεριαλιστικές αντιπαραθέσεις, οι Οργανώσεις του ΚΚΕ και της ΚΝΕ στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο με μια τετρασέλιδη ανακοίνωσή τους αναδεικνύουν πώς η επιστημονική έρευνα και η πανεπιστημιακή εκπαίδευση αξιοποιούνται σε αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα της πολεμικής οικονομίας και προετοιμασίας.

Ειδικότερα, στην ανακοίνωσή τους για τη συμμετοχή και των ελληνικών πανεπιστημίων στην επικίνδυνη για τον λαό και τη νεολαία εμπλοκή στους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς και πολέμους αναφέρονται τα εξής:

«Τα τύμπανα του πολέμου, ο οποίος είναι σε εξέλιξη σε Μέση Ανατολή και Ουκρανία και δεκάδες ακόμα εστίες στον πλανήτη, ηχούν ολοένα πιο δυνατά. 

• "Είναι αναγκαία η αλλαγή κουλτούρας" στις ευρωπαϊκές κοινωνίες, αφού "σήµερα η Ευρώπη δεν αντέχει να δει φέρετρα" δήλωσε ο υπουργός Άµυνας Ν. ∆ένδιας.
• "Αυτό ίσως ήταν το τελευταίο ειρηνικό καλοκαίρι για την Ευρώπη" δήλωσε ο υπ. Άµυνας της Γερµανίας.
• "Αυτή τη στιγµή µιλούν τα όπλα" ήταν τα λόγια του Ε. Μυτιληναίου, ιδιοκτήτη του οµίλου METLEN.

Κάθε µέρα προστίθεται ένα ακόµα φυτίλι στην ιµπεριαλιστική αντιπαράθεση, µια ακόµα εκστρατεία πολεµικής προπαγάνδας για να πείσουν τον ελληνικό λαό να χύσει το αίµα του για τα συµφέροντα των εχθρών του: της αστικής τάξης και των συµµάχων της. Πίσω απ΄ τους πανηγυρισµούς για την υπογραφή των ενεργειακών, µεταφορικών και στρατιωτικών συµφωνιών µε τις ΗΠΑ και το καθεστώς Ζελένσκι κρύβεται η βαθύτερη εµπλοκή της χώρας στον εξελισσόµενο πόλεµο. Αυτή η προετοιµασία δεν θα µπορούσε να αφήσει άθικτη την επιστηµονική έρευνα και την πανεπιστηµιακή εκπαίδευση, αφού ο πολεµικός ανταγωνισµός έχει ανάγκη από νέα πιο καταστροφικά όπλα, νέες διττής χρήσης υποδοµές, νέες πανταχού παρούσες υπηρεσίες παρακολούθησης και χειραγώγησης, έχει ανάγκη από νέα ιµπεριαλιστικά πολεµικά αφηγήµατα και νέους επιστήµονες πρόθυµους να στηρίξουν τον επερχόµενο πόλεµο. Έτσι κι αλλιώς, οι µονοπωλιακοί όµιλοι που καθορίζουν τι, πώς, πού και πότε παράγεται, είναι αυτοί που ανταγωνίζονται σε διεθνές επίπεδο για τα κέρδη τους και είναι οι µόνοι που έχουν συµφέροντα στη λεία που µοιράζεται πάνω στα αποκαΐδια και τους νεκρούς των πολέµων. Αυτοί είναι εδώ και καιρό βαθιά χωµένοι στα πανεπιστήµια και στο ΕΜΠ, μέσα από κάθε πτυχή της λειτουργίας του: στην Έρευνα, στα µεταπτυχιακά της ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ στους Πολιτικούς Μηχανικούς και της ∆ΕΣΦΑ στους Μηχανολόγους και στους Χηµικούς, στο µεταπτυχιακό της "γεωπολιτικής ανάλυσης" του πολέµου στους Τοπογράφους, στα βιοµηχανικά διδακτορικά, τις δεκάδες δράσεις προώθησης της επιχειρηµατικότητας ετησίως, στα εκατοντάδες νήµατα συνεργασίας που δένουν τις εταιρείες µέλη του ΣΕΒ µε κάθε σχολή και εργαστήριο του ΕΜΠ, ως εργολάβοι για να κερδίζουν από κάθε πλευρά λειτουργίας του ιδρύµατος. Το ΕΜΠ έχει μετατραπεί σε "μαγαζί" όπως ξέφυγε πέρυσι και από τα χείλη του ίδιου του Πρύτανη.

∆εν έχουν περάσει παρά λίγοι μήνες από τότε που η ακαδηµαϊκή κοινότητα της χώρας ανατρίχιασε, παρακολουθώντας το διαφηµιστικό βίντεο μιας ισραηλινής εταιρείας παραγωγής drones, το οποίο έδειχνε πόσο καλά μπορούσε να εντοπίσει και να εκτελέσει κατατρεγµένους Παλαιστίνιους που κρύβονταν στα ερείπια των σπιτιών τους. Το drone αυτό ήταν προϊόν της ισραηλινής οπλοβιοµηχανίας Rafael Advanced Defence Systems που συνεργάζεται µε το ΠΑ∆Α στο ευρωπαϊκό ερευνητικό έργο υποθαλάσσιας ασφάλειας "UnderSec". Το περιστατικό αυτό δεν είναι µεµονωµένο· και δείχνει πώς η έρευνα και η ανώτατη εκπαίδευση ενσωµατώνονται στον πολεµικό σχεδιασµό. Για το "πρώτο τεχνολογικό ίδρυµα της χώρας", το ΕΜΠ, η μετατροπή του σε ένα πελώριο εργαστήρι πολέµου, έχει ξεκινήσει πολύ νωρίτερα..

Τα ερευνητικά έργα και οι συνεργασίες του πολέµου στο ΕΜΠ

Συγκεκριµένα, κατά την τελευταία εικοσαετία το ΕΜΠ έχει συµµετάσχει σε 46 ευρωπαϊκά ερευνητικά έργα µε συνολικό προϋπολογισµό πάνω από 300.000.000 ευρώ, τα οποία αφορούν έρευνα για σκοπούς άµυνας και ασφάλειας και διττής χρήσης τεχνολογίες (πολεµική-πολιτική χρήση). Το ΕΜΠ αξιοποίησε κάθε είδους χρηµατοδότηση: τα κονδύλια για αµιγώς στρατιωτική έρευνα και αυτά που σχετίζονται µε «προκλήσεις» ασφάλειας, δηλαδή καλυµµένου στρατιωτικού χαρακτήρα και καταστολής (π.χ. έργο Ranger). Είναι αποκαλυπτικό ότι τα 46 έργα κατατάσσουν το ΕΜΠ στην 1η θέση µεταξύ όλων των ΑΕΙ της χώρας, και στην 3η θέση στο συνολικό "οικοσύστημα" έρευνας για άµυνα και ασφάλεια μετά το KEMEA (ινστιτούτο υπουργείου Προστασίας του Πολίτη) και το ΕΚΕΤΑ (ερευνητικό κέντρο µε έδρα την Θεσ/κη)! Από αυτά τα έργα, τα 21 είναι ακόµα ενεργά και έχουν συνολική χρηµατοδότηση 143.818.275 ευρώ.

• Έξι από τα ενεργά έργα είναι αµιγώς στρατιωτικά, χρηµατοδοτούνται από το European Defence Fund (CASSATA, S.W.I.F.T, SPADER, ACTING, dTHOR, PASITHEA) και ο συνολικός τους προϋπολογισµός υπερβαίνει τα 67.379.106 €. Τα έργα αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 1.
• Δεκαεπτά από τα 21 ενεργά έργα (και 38 από τα 46 διαχρονικά) υλοποιούνται στο ΕΠΙΣΕΥ της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, μεταξύ των οποίων και τα δύο έργα του EDF (ACTING και CASSATA).
• Δεκαπέντε από αυτά είναι έργα Horizon Europe (ATHENA, ENDURANCE,FLEXI-cross, TENACITy, PRESERVE, PREPSHIELD, eNOVATION, CoEvolution,LAGO, BAG-INTEL, TeamUP, VANGUARD, FALCON, NIGHTINGALE, CASTOR), µε ζητούµενο την αξιοποίηση της Τεχνητής Νοηµοσύνης για τον εκσυγχρονισµό της ευρωπαϊκής ασφάλειας, της επιτήρησης, της καταστολής (εσωτερικής και διασυνοριακής), της ηλεκτρονικής παρακολούθησης και λογοκρισίας, της κυβερνοασφάλειας και της προστασίας κρίσιµων υποδοµών. Στην ουσία, αφορούν καλυµµένους στρατιωτικούς σκοπούς, πολιτικές καταστολής και την αντιµετώπιση της "τρομοκρατίας" και της "ριζοσπαστικοποίησης"

Αξίζει ακόµα να σηµειωθεί, ότι από τα ενεργά πολεµικά ερευνητικά, τα έργα NIGHTINGALE, CASTOR έχουν ως εταίρους ισραηλινούς φορείς μεταξύ των οποίων η ισραηλινο-αµερικανική εταιρεία τεχνολογίας ηµιαγωγών MELLANOX TECHNOLOGIES LTD, ενώ τα έργα CASSATA, S.W.I.F.T & dTHOR έχουν ως βασικό εταίρο την Intracom Defence, που αποτελεί ισραηλινή εταιρία παραγωγής οπλικών συστηµάτων µε έδρα στην Ελλάδα.

Αυτό δείχνει ότι, παράλληλα µε τα ευρωπαϊκά σχέδια που µας εµπλέκουν στους επικίνδυνους πολιτικούς ανταγωνισµούς, το ΕΜΠ γίνεται συνένοχο στην υποστήριξη που παρέχουν, διαχρονικά, το ελληνικό κράτος, η ΕΕ και το ΝΑΤΟ προς το κράτος-δολοφόνο του Ισραήλ, στη σφαγή, στη γενοκτονία και στον εκτοπισµό του παλαιστινιακού λαού.

Πέρα από τα ευρωπαϊκά προγράµµατα όµως, έχουν κινητοποιηθεί και εθνικοί πόροι σε πολεµική κατεύθυνση, αφού το νεοσύστατο Ελληνικό Κέντρο Αµυντικής Καινοτοµίας (ΕΛΚΑΚ) του υπουργείου Άμυνας έχει προκηρύξει 20 έργα "διττής χρήσης" και πρόσφατα προχώρησε σε υπογραφή µνηµονίου συνεργασίας µε το ΕΜΠ (17/10/2025), για να διερευνήσει τις πιθανές δυνατότητες συνεργασίας µε Εργαστήρια των Σχολών, υπό καθεστώς πλήρους εµπιστευτικότητας, ενώ ήδη αρκετά εργαστήρια των Σχολών του ΕΜΠ έχουν υποβάλει προτάσεις, διεκδικώντας συνεργασία µε το ΕΛΚΑΚ. Η συνεργασία αυτή έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά αντίστοιχων µνηµονίων συνεργασίας µε τις Σχολές Ευελπίδων (2025), Ικάρων (2024) και Ναυτικών ∆οκίµων (2023). Και βέβαια δεν πρέπει να ξεχνάµε πως υπάρχουν εταιρείες που προχωρούν σε απευθείας ανάθεση ερευνητικών έργων σε Εργαστήρια του ΕΜΠ (χωρίς τη μεσολάβηση ευρωπαϊκών ή εθνικών προγραµµάτων) µε αντίστοιχο πολεµικό προσανατολισµό. Η αλήθεια όµως είναι ότι καµιά τεχνολογία, κανένα εξειδικευµένο ερευνητικό και τεχνικό προσωπικό που θα αναπτυχθεί στα πλαίσια των παραπάνω έργων δεν θα αξιοποιηθεί για την υπεράσπιση του ελληνικού λαού. Αντίθετα οι σκοποί και οι εταίροι που συµµετέχουν σε αυτά φανερώνουν ότι θα αξιοποιηθούν στους επιθετικούς ιµπεριαλιστικούς σκοπούς της Ελλάδας και των συµµάχων της στην αντιπαράθεσή τους µε τα υπόλοιπα ιµπεριαλιστικά κέντρα (βλ. Ρωσία, Κίνα). Τα drones που θα φτιάχνει το ΕΜΠ, θα μπορούν να χρησιµοποιηθούν από οποιαδήποτε ΝΑΤΟική (βλ. Τουρκία) και ευρωπαϊκή χώρα για τους δικούς της σκοπούς σε μια περίοδο που η πολεµική εµπλοκή της Ελλάδας κλιµακώνεται.

Η τάση αύξησης στη χρηµατοδότηση του ΕΜΠ για να διεξάγει τέτοια έρευνα θα οξυνθεί ακόµα περισσότερο, αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως το FP10, δηλαδή το "επόμενο Horizon" που ξεκινά το 2028, εστιάζει αποκλειστικά στην ανάπτυξη "dual-use" τεχνολογιών, δηλαδή εξ’ αρχής σχεδιασµένων για πολιτική και στρατιωτική χρήση. Και η επιχειρηµατική λειτουργία του ΕΜΠ έχει ταιριάξει στην κατεύθυνση αυτή: το ΕΜΠ φτιάχνει το δικό του πολεµικό οικοσύστηµα µέσα από τη σύσταση τεχνοβλαστών (spin-off), την υπογραφή µνηµονίων συνεργασίας µε σχετικές εταιρείες (π.χ. Ελληνική Αεροπορική Βιοµηχανία το 2022 & Naval Group το 2023), και την εδραίωση σταθερών συνεργασιών µε ελληνικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην πολεµική τεχνολογία. Τα παραπάνω, σε συνδυασµό µε τους ήδη πετσοκοµµένους τακτικούς προϋπολογισµούς (που αφήνουν ανεπαρκείς τις φοιτητικές εστίες, τη σίτιση, και το ΕΜΠ ανήµπορο να εξοφλήσει τον λογαριασµό του ηλεκτρικού ρεύµατος!), θα κάνουν την εξάρτηση των ερευνητικών οµάδων από τέτοια έργα να θεριέψει, στο όνοµα πάντα της αυτοχρηµατοδότησης των ιδρυµάτων.

Η πολεµική χρηµατοδότηση είναι Δούρειος Ίππος για την επιστήµη και τις ανάγκες µας!

Οι παραπάνω εξελίξεις σηµατοδοτούν ότι, το χάσµα μεταξύ των διαρκώς αυξανόµενων αναγκών φοιτητών, ερευνητών και εργαζοµένων του ιδρύµατος και της κρατικής του χρηµατοδότησης διευρύνεται ακόµη περισσότερο, αφού µε τις νέες πολεµικές ιεραρχήσεις, το βάρος της όποιας διαθέσιµης χρηµατοδότησης θα μετατοπίζεται σε αυτές, αφήνοντας τις πραγµατικές ανάγκες (σε προσωπικό, υποδοµές, µέριµνα, κλπ.) σε δεύτερη μοίρα. Πεδία επιστηµονικής έρευνας που δεν θα σχετίζονται µε τους άµεσους στόχους της πολεµικής οικονοµίας, δηλαδή ολόκληρα Εργαστήρια και Ερευνητικές Οµάδες, θα καθίστανται µη επιλέξιµα για χρηµατοδότηση και θα φυτοζωούν. Η απαξίωση τοµέων της έρευνας θα οδηγήσει και στην απαξίωση της παρεχόµενης γνώσης τόσο σε εξειδικευµένο όσο και σε γενικό επίπεδο, αφού θα δίνεται καθαρά µεγαλύτερη έµφαση πλέον σε δεξιότητες που είναι κατά βάση χρήσιµες στην ανάπτυξη της πολεµικής οικονοµίας. Το γεγονός αυτό θα έχει επίδραση και στο περιεχόµενο σπουδών, μιας και η βιοµηχανία και η έρευνα θα έχουν ανάγκη από απόφοιτους ικανούς και πρόθυµους να εργαστούν σε πολεµικά έργα.

Οι νέες πολεµικές προτεραιότητες επηρεάζουν ήδη τις συνθήκες εργασίας και φοίτησης στο ΕΜΠ, µε αύξηση της εντατικότητας της εργασίας τόσο για το ερευνητικό και διδακτικό όσο και για το διοικητικό προσωπικό (εξαντλητικά ωράρια, ενισχυµένη επιτήρηση µε κάµερες και κάρτες εισόδου, ασφυκτικά deadlines και διαιώνιση του καθεστώτος απασχόλησης µε "µπλοκάκι"), µε τα αναγκαία µέτρα υγιεινής και ασφάλειας στους χώρους εργασίας και φοίτησης να θυσιάζονται ακόµη περισσότερο, παρά τις διαρκείς διεκδικήσεις των εργαζοµένων και των φοιτητών του ΕΜΠ.

Στο νέο πανεπιστήµιο του πολέµου δεν χωρούν φωνές αµφισβήτησης και αγώνα

Με το νοµικό οπλοστάσιο που έχουν χτίσει μεθοδικά όλες οι κυβερνήσεις, το ΕΜΠ προσαρµοζόµενο στα νέα δεδοµένα εφαρµόζει όλο και σκληρότερα μέτρα πειθάρχησης και καταστολής, επιδιώκοντας να επικρατήσει η λογική "τα κεφάλια µέσα": µε πειθαρχικά σε εργαζόµενους, προπτυχιακούς και µεταπτυχιακούς φοιτητές, µε την εφαρµογή των διαγραφών, µε τη μετατροπή των καθηγητών σε καταδότες/ανακριτές/δικαστές, µε την εγκατάσταση καµερών στους χώρους του και µε την επιτήρηση των εργαζόµενων µε σύστηµα καρτών. Πίσω από την προσχηματική επίκληση της "µη παρακώλυσης της εκπαιδευτικής λειτουργίας", κρύβεται η απρόσκοπτη επιχειρηματική και πολεµική λειτουργία του Ιδρύµατος. Για την εξυπηρέτηση αυτής της λειτουργίας επιδιώκεται η επιβολή σιγής νεκροταφείου στα πανεπιστήµια, η απαξίωση των συλλογικών οργάνων φοιτητών, ερευνητών και εργαζομένων, ώστε κανείς να μην διεκδικεί τις σπουδές, την εργασία ή το ερευνητικό έργο που έχει πραγματικά ανάγκη η κοινωνία.

Υπάρχει λύση, βαδίζοντας στον δρόµο της Ανατροπής!

Η επιστηµονική εργασία, το περιεχόµενό της και τα αποτελέσµατά της δεν μπορούν να υπηρετήσουν πραγματικά την κοινωνία, όσο καθορίζονται από τους επιχειρηματικούς οµίλους που κυνηγούν τα κέρδη (είτε σε καιρό ειρήνης είτε σε καιρό πολέµου) και όχι για την κάλυψη των συνεχώς διευρυνόμενων κοινωνικών αναγκών. Η ατομική στάση κάθε καθηγητή, ερευνητή, καθηγητή, εργαζόμενου, φοιτητή έχει καθοριστική σημασία, ιδιαίτερα σε μια περίοδο όπου η επιστήµη καλείται ολοένα και περισσότερο να υπηρετήσει πολεμικούς και κατασταλτικούς σκοπούς. Η ευθύνη µας δεν περιορίζεται µόνο στην ποιότητα της έρευνας, αλλά και στον προσανατολισμό της· στο να μην επιτρέψουµε η γνώση και η δηµιουργικότητά µας να μετατραπούν σε εργαλεία καταστροφής. Έχουµε καθήκον να μην επιτρέψουµε να φυτρώσουν νέοι Μένγκελε, αλλά και να μην βαδίσουµε στον δρόµο του Οπενχάιµερ, που είδε το έργο του να χρησιμοποιείται ενάντια στην ανθρωπότητα. Να υπερασπιστούμε τον κοινωνικό ρόλο του επιστήμονα, που οφείλει να θέτει το έργο του στην υπηρεσία της ικανοποίησης των λαϊκών αναγκών. Στην επιστηµονική έρευνα κύρια παραγωγική δύναµη παραμένει ο επιστήμονας. Και όσο υπάρχουν επιστήμονες που δεν ανέχονται να γίνουν πρωταγωνιστές στα ιµπεριαλιστικά εγκλήματα, τόσο θα ενισχύουν µε τη μαχητική τους στάση τη σωστή πλευρά της ιστορίας.

Οι εργαζόμενοι και οι φοιτητές του ΕΜΠ γνωρίζουν καλά, πως η πολυτεχνειακή κοινότητα έχει τη δύναµη να πετάξει στα σκουπίδια την προσπάθεια να την στρατεύσουν είτε µε το καρότο της χρηματοδότησης, είτε µε το μαστίγιο της καταστολής, είτε µε την προπαγάνδα περί δήθεν ουδέτερης επιστήμης και "ανάγκης υπεράσπισης των εθνικών συµφερόντων". Για παράδειγµα, το 2019, μετά από μαζική και διαρκή κινητοποίηση των ερευνητών, των φοιτητών και των εργαζόμενων του ΕΜΠ, η σύγκλητος ανακάλεσε τη συµµετοχή του ιδρύματος στο ΝΑΤΟικό ερευνητικό πρόγραµµα "Ranger" το οποίο βρισκόταν σε εξέλιξη.

Οι αγώνες για τις σπουδές και την έρευνα που έχουµε ανάγκη σήμερα δεν μπορούν να είναι αιχμηροί και αποτελεσματικοί αν δεν συνδυαστούν µε την αµφισβήτηση και τη σύγκρουση µε την κυβέρνηση, το κράτος, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ, δηλαδή µε το ίδιο το σύστηµα της καπιταλιστικής εκµετάλλευσης και της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής. Στη δική µας προοπτική, το όραµα και η αποστολή της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι η προσφορά τους στην ανάπτυξη της κοινωνίας, στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων, στην ειρήνη, τη φιλία και τη συνεργασία των λαών. Η πρόταση του ΚΚΕ, ο Σοσιαλισμός-Κοµµουνισµός στηρίζεται στην επιστήµη και την έρευνα στην υπηρεσία του λαού και των αναγκών του, για να τελειώσουµε μια για πάντα τους ιµπεριαλιστικούς δολοφονικούς πολέµους και στρατούς».

Σχόλια

• Δεν υπάρχουν σχόλια για αυτό το άρθρο.

Δεν σας επιτρέπεται η υποβολή σχολίων. Παρακαλούμε συνδεθείτε.

Προηγούμενο άρθρο

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΟΥ ΛΟΥΤΡΑΚΙΟΥ: Προσπάθεια αποπροσανατολισμού και στοχοποίησης των εκπαιδευτικών

Επόμενο άρθρο

ΣΕΠΕ Ημαθίας: Καμία αποδοχή των υποχρεωτικών υπερωριών!